Afrikanın Atlantik ile birleştiği sahranın kuzeyindeki topraklardan taaa Şattülarap'kıyısına kadar Türklere (genelde arkalarından) -Atrak- denir. Kelimenin sözlük karşılığı gece gelen seyyah, kapalı han kapısını açtıran gezgin olsa da günümüzde (sokak jargonu ile...) ve en hafif tabiri ile Atrak "ONLAR!" diye çevrilebilir. Hani lanet/b@ktan/nursuz biri vardır da, ismini anmak istemezsiniz ... "Malum Kişi!" dersiniz, herkes anlar ... işte o hesap.

... çölün dibindeki Varzazat'ın (Fas) namını duymuşum ama gitmek nasip olmamış. Yolum düşünce kendime söz verdim, bu defa ne yapıp edersem edeyim muhakkak zaman ayıracak ve Varzazat'ı göreceğim. (İngilizce ismi Ouarzazate) 

Onun gibi yerleşim alanlarına Berberiler -Medina- diyor, S.Arabistan'da ki adaşı ile karıştırmayın. Burada kastedilen çölün ortasındaki bir vaha'nın etrafına kurulmuş yerleşke, bir çeşit sığınak. Yani gideceğim kentin tam ismi Medina Varzazat.

Varzazat veya bedevilerin telaffuz ettiği şekilde Warzazat "Sessiz" olarak çevrilebilir, ama oraya gitmek pek de kolay değil. Arada sırada Atlas dağlarının yamacındaki bu şehre giden uçaklar var ama denk getirmek ... nasıl desem? Şans işi. Diğer yandan çölün ortasındaki M'Hamid'e gitmek kolay. Marakeş'ten vaha şehri M'Hamid'e hemen her gün uçak var, oradan da ... bir şekilde gidiliyor işte. Haa! sağlamcıyım derseniz o zaman Marakeş kasbah'a gidip oradan otobüs'e atlayıp bolca çöl manzarası eşiğinde karayolunu kullanabilirsiniz.

Ben turist taşıyan charter uçağına atlayıp oradan "bir şekilde" karayolu ile gitmeyi tercih etmiştim, tabi seçim sizin ... isterseniz otostop bile yapabilirsiniz. 

M'Hamid Sub-Sahara'dan gelen ve çoğu Tuareg + yarı göçmen olan insanlarla dolu. Mali'ye kadar olan bölgenin asıl sahibi Tuareg'ler, hükümetler dahil kimse onlarla kötü olmak istemezler, elemanlar da zaten onları (hükümetleri) sallamıyor. Sınırlar, yerele kanunlar falan Tuareg'ler için gereksiz sayfa kenar süsü gibi bir şey.

...alan çıkışından kalkan otobüse atlayıp pazara indiğimde baktım M'Hamid çarşısı'da Tuareg dolu, demek ki dedim kendi kendime Varzazat'a gitmek için Tuareg kafalamak lazım. Otobüs sordum, 5 - 6 saatlik yolmuş (karadan) ama sabah serinliğinde kalkıyor arabalar ... gece çiği kumulların sırtlarını sertleştiriyor, yani yolculuğun önemli kısmı rüzgarla taşınan kum'dan muaf şekilde geçiyor ... saat 11'den sonra başlıyor kum esmeye "rüzgar değil...kum esiyor resmen. Yani millet işini o arada görmeye çalışıyor. Hımmms ... iyi de zamanım kısıtlı (10gün falan) onu da M'Hamid'de harcamak istemiyorum ki ... ee? nasıl olacak o zaman?

- Kamyon olur bazen, sor istersen ...

Aaa! İyi fikir ... başladım Varzazat'a giden kamyon aramaya. Buldum da ... elemanlar kasaya tuz yüklüyor. Mali tarafındaki büyük tuzlalardan deve kervanları ile gelen (torpil biçimli) tuz -sosisleri- sahra'da popülerdir. Bedevi, Tuareg falan demez herkes bol-bol tuz alır ... keçiler ve develer için tuz olmazsa olmazdır. Hayvanlarınıza yeterli tuzu veremezseniz su kaybından ani ve aşırı kilo kaybeder, hatta ölürler.

Gittim şoförün yanına ... "Accept Vous Passanger?" eleman demez mi "No Tourist, No Tourist" ... lan! Yapma beee! Üsteledim tabi ... "Je ne suis pas tourist" ekledim ... "Je suis ATRAK!" adam dondu kaldı resmen ... sordu ... Atrak?!? ... sırıttıım ... "Qui ... je suis Atrak" .... başladı gülmeye.

...dedi gel ... madem Atrak'sın, o zaman kamyonuma binebilirsin.

Nınınınııııı .... beleş yolculuk ... o kadar da değil. Omar (Ömer) Bin-Ali bana Varzazat'ta ev kiraladı, günlüğü 5USD (akşam yemeği dahil) ... tatilim biterken M'Hamid'e kamyonuna aldı (beleş) hatta beraber dededen kalma Enfield tüfeği ile çöle gidip çakal bile avladık (vuramadık ayrı) 

Ya ... tek bir kelime "Atrak"  nelere kadir, değil mi?

Bu arada "kafa dinleme" mekanının kralından bir kare (ben çekmedim) 

edit : Vaha'da ne yaptın diyenlere not : Kafa dinledim, incir yedim, kahvaltıda naneli çay - tandır ekmeği ve otlu/kokulu keçi peyniri (tulum) ... öğlen ve akşam yemeklerinde de bol baharatlı (safranlı) ve yağlı pilav ile bir parça keçi eti tükettim. Günde yaklaşık 2lt. çay ve yaklaşık 1lt Mırra içtim ... yanımdaki şibumi'yi (kitap) sindire-sindire iki kere okudum, pişik oldum ... pudraya bulandım, akrep dövüşü seyretmeye gittim, bir deveye yumruk attım, çölde çakal avına çıktım, neredeyse hiç işemedim (ama bolca terledim) sulama kanalına atlayıp dibindeki tortu'ya saplandım ... yani epey bir eğlendim, pişman değilim