Liderlik Tablosu

Ya da bu kadar kasmaya değer mi? Arkadaşlar tutturmuşlar bir şu kadar yakıyor, bu kadar yakıyor, boşverin hesap yapmayı, keyfini çıkarın, para bitince de otobüslerde heyecan ararız... Ayda yaklaşık iki depo benzin tüketiyorum, ort. 1200 km yapıyorum şehir içi, kassam kassam, 1L/100 km tasarruf ederim, o da günde iki TL eder. Otopark parası bile değil, ayağım gazda gözüm oynaşta, bana her yol keyif, buna ekstradan 1ki tele öderim arkadaş. Allah korusun para bulamazsak da alternatif ulaşımlara bakarım.

Merhaba Aşağıda focus un kavramasının değişimi esnasında çektiğim fotolar mevcut Bu arada kavrama değiştikten sonra vites geçişleri lokum gibi oldu

Arabana eziyet etmiyorsan kendine ediyorsun demektir, beni arabam keklemişti zamanında...

Daha önce yazmıştım... Bu set için istenen fiyat Çin'de 630$ Buna %30 navlun, gümrük vb. biniyor, yani bilen biri ithal ederse ve kâr koymaz ise maliyeti 1750-1800 TL. Ancak asgari sipariş sayısı 5. Parça ithalatçısı üzerinde gidersek üzerine KDV ve kar gelirse neredeyse 2500 TL'yi bulur. Hevesli beş kişi varsa orgnanize edilir. Ürün başarılı bu arada, yerinde incelendi...

Cem hocamın dediklerine katıldığımda tüketim Kendimi kastığımda tüketim

Sahibindende buldum fara kadar hersey var fiyat yuksek ama belki parayi basip alan olur fotograftaki gri style sahibi gibi http://www.sahibinden.com/ilan/yedek-parca-aksesuar-donanim-tuning-aksesuar-tuning-otomobil-arazi-araci-ford-focus-2012-model-ve-sonrasi-icin-st-body-kit-150294619/detay

Demek ki ilk seriler daha kaliteli Ne basincli sular geldi, mih gibi cakili yerinde masallah.. Gerci bu forum gonlumuze kazili, sticker ciksa ne olur? Breh breh breh...

Fiesta ve 50.000'e iyi diyorsak vah halimize...

1.0 Ecoboostçulardan paylaşımlarını bu başlığa bekliyorum.... 490km ş.dışı geri kalanı ş.içi ve orta sertlikte kullanımla gelen değerler.... Yapılan km; Ortalama tüketim: Ortalama hız: Dün benzin aldığımda tekrar sıfırladım YB'yi. Menzili 850km olarak gösterdi,44lt yakıt aldı depo....

Bu konuda herhangi bir bilgisi olan var mı? Sizce geleceği olan bir sistem mi? Türkiyede tutar mı? http://youtu.be/Nli_fOEGlr4

Oktay abi bu çalışmalarını görünce canımı cektiriyon. Abi focusuma bende istiyorum.

Böyle bir şey olmasında

focus larda depoda en az 10 litre yakıt kalınca lamba yanıyor ..dizellerde uzun yolda lamba yandıktan sonra 200km benzinlide ise 150km yol yaparsınız .Menzil 0 Km gösterdiğinde bile en az 50 km yol yapıyor ..Menzil 0 km yazınca aracı stop edip yeniden çalıştırın menzil yükselecektir eğer son 15 dk kullanımınız ekonomik bir sürüşse stop edip yeniden çalıştırınca menzil daha da yükseliyor.(atıyorum menzil 35km yazsın son 15 dk lık sürüşünüz ekonomik olsun normal sürüşten ,aracı stop edin çalıştırın menzil yükselecektir ) menziliniz 780 km yazdığına göre aracı pek ekonomik kullandığınız söylenemez yada ş.içi ağırlıklıdır ,ama biraz yol yaparsanız ekonomik sürüşle o menzil yukarı doğru çıkar .1000km yi görmeniz lazım depoyu fulleyince ..Bu yazdıklarımı kendim bizzat denedim:)

Rica ederim zahmet konu değil, vakit ve bilgi de varsa cevap da vardır. Ancak eskiler her yeni gelenin aynı soruları bir daha bir daha sormasından ister istemez sıkılıyor. Yeni gelenlerin eski konuları biraz karıştırmalarında ve okuyarak bilgi dağarcıklarını geliştirmelerinde yarar var.

Nesi değerlendirilecek, birkaç kez yazdık zaten, yaklaşık 100 km civarında menzilde ışık yanar, menzil 0 gösterdiğinde daha 5L yakıt kalır. Sizde de öyle... Yeni menzil hesabı için son 15 dakikalık tüketiminiz esas alınır, bu nedenle o da günü gününe uymaz. Arkadaşlar NASA uzay mekiği bilgisayar sistemi değil ki bu ondalıklarda hata düzeyinde olsun, yaklaşık fikir veren, kullanım tarzınızı ve ikmal planınızı yapmanıza yardımcı olacak bir sistem işte.

İstanbul trafiğinde ve bu kadar çok trafik magandasının olduğu bir ülkede bu sistemin tutması biraz zor gibi.. Ayrıca bizim yollarımızın standartlar dışında olduğunu düşünürsek kasisli, yol çizgisiz bir yolda bmw nin sensörlÜ kameralarının kafayı yemesi içten bile değil

Kirdirdigin zaman ps3u system update alamiyorsun bu yuzdende online oynayamiyorsun. Soyle bir durum var ps storedan oyun aliyorsun sony sana sinirsiz indirme hakki veriyor fakat sadece 2 makinede oynatabiliyorsun. Kirdirdiginda o sinirlandirma kalkiyor. Mesela ben kuzenle ortak bir ID actim ismi sacma sapan bisi o IDden aldik gta5i 75-75 indirdik ilk ciktigi gun mis Sorun cikacagini sanmiyorum 850 fazla gibi ama ya ps3 cafesi olan kisiden alabilirsin aslinda onlarda bu sekil yapiyor kirdilmis ps3 hepsi. Mesela bir ornek daha evler musait olmadigindan fifa14 yapmaya cafelere gidiyoruz makineler kirik oldugundan update alamiyor ve oyunlar 1.0 bizim evdekiler 3-4 update almis hatalar giderilmis oyun azda olsa degismis bazi yerleri cafedekilerde fifa14 ama ilk surum. Umarim anlatabilmisimdir

Aynen benim ps1 ps2 xbox360 duruyor satmak istemiyorum ama ps4unde yarisini odeyebiliyorum. Piyasasi iyice dusmedende satasim var ps3u. Simdi alsam ps4u online oynadigim arkadaşlarım daha almadi cevrimdisi oyun oynayan biride degilim o yuzden beklemedeyim. Cep telefonu senede 1 gelen boraey degil 2020ye yolu var rahat

belki herşeyi makineler görebilir ama bizim esk.de yola bisikletle atlayan kifayetsiz dayılara karşı savunmasız kalır bu sistem...ama biz öyle miyiz dayıların ne yapabileceğini uzaktan tek bakışta tahmin edebiliyoruz:)

ironman'e bakın siz http://www.wimp.com/singsdriven/

Ford da başladı yapmaya. Facebook sayfamızı takip edenler bilir

Aynen. Zaten şöförü olan insanları anlamam. Neden arabaya o kadar para bayılıp mercedesler falan makam araçları alıp kendileri kullanmazlar anlamam.

Bu sayılır değil mi

Tek kişilik ofline oyunlar için ideal olan tabii ki kırılmış ps3 ama dersenki multi player isterim oyunum güncel olsun yeni updatelerinden yararlanayım o zaman kırılmamış ps3 derim. Çok güzel bi 2.el piyasası var aslında. Hatta takas siteleri var internette ben kullanıyorum. Benim ps3ü ben kırdırmadım atıyorum gta5 oyunu bitirdikten sonra mükemmel bi online kosmı var ya da red dead redemption (herkese tavsiye ederim bu oyunu) vs. vs. Ayrıca tekrar geçmiş olsun.

Nette bir çok karşılaştırma, inceleme, yerme, övme mevcut... Ign incelemesi fena değil... Konsol tutkunları arasında da uzun soluklu tartışma zaten. Bence, her zamanki gibi, tüketicinin ne istediği önemli; eğer hareket sensoru ise diğer isteklerinizin önüne çıkan sanırım yeni move çıkana kadar kinect rakipsiz... Tabi yatmam gerekiyor demişsiniz, yani bunu elersiniz. ( Bu arada çok geçmişler olsun, umarım kısa sürede atlatırsınız...) Konsol özellikleri ise ( işlemci, çözünürlük, grafik ) Ps4 daha önde... Konsol için kaçınılmaz bir şey de kumanda ergonomisi ki dualshock 4 sanırım one kumandasından daha iyi... Yeni özellikler (bıraktığın yerden devam etme, kumanda da touch pad, yüksek çözünürlük, paylaşım, arkada update ) oldukça tatminkar... Büyük dezavantaj; fiyat! yeni bir Ps3'ü bol oyunla 1000 TL gibi bir şeye mal edebilirken; Ps4 2 oyun ve ekstra kumanda ile 2000 TL'yi geçiyor... Ps4 için oyun sayısı henüz az ama önümüzdeki 3 ayda pıtrak gibi çoğalacaktır; fiyatlar kabus; o konuda sözüm yok... Benim tercihimi sorarsanız ( Ps3'ümü yeni sattım, Ps4'ün raflara vurmasını bekliyorum ); kesinlikle Ps4 derim... Tek başıma oynuyorum ve sandbox, fps tarzları çoğunlukta ki Ps ihtiyaçlarımı ve zevklerimi sonuna kadar karşılıyor... Eşime bir kaç video izlettim; Move da al birlikte oynarız dedi ki bir tür mucize olsa gerek Tekrardan çok geçmiş olsun diliyorum... Saruhan Bey çok haklı, katılıyorum. Avrupa'da Ps4'ün donma sorunu olduğuna dair bir çok şikayet gelmiş... Bu sorunla uğraşamam diyorsanız Ps3 daha mantıklı olur... Saatlerce Far Cry 3 oynuyor(d)um, ne donuyor(du) ne yavaşlıyor(du)...

Ps4ü almak için biraz bekleyin derim abi bu tarz yeni konsollarda çıkan ilk üretimler de çok hata var makine donuyor makinenin üzerindeki mavi ışık yanıp sönüyor vs. Pek çok hata var bunları yavaş yavaş düzelticekler. Sanılanın aksine oyun şirketleri sadece ps4e oyun çıkararak zarar etmeyi göze alamazlar misal polyphony gt6 yı ps3 e çıkardı ama herkes biliyorki gt6 bi geçiş oyunu gt7 çok daha fena olacak vs vs. Bence ps3 alın xboxa hiç alışamadım alışamıycam da playstation 1 den gelen bir alışkanlık diyelim.

ps3 ve GTA 5 tam senlik ; saatler günler nasıl geçiyor şaşırırsın ...

illa yorulacaksan şu setup'ı kur ; benim gibi senelerce oynarsın : ve hakketten terletiyor gt6 ile deneyemedim ; oyunu alamadım ; şu aralar gta 5 ömrümü tüketti http://www.youtube.com/watch?v=v9a21-3SVVA

Bu birazda yaşla ilgili herhalde Cem Abi; ben de eskiden sürekli kasardım az yaktırayım diye. Şimdi umrum değil tamamen zevkine biniyorum.

Peeeeee bunlar da değer mi...:):):)):):))

Bu dediğiniz değerleri ben anca uzun yolda 110-120 arası gittiğimde görüyorum ki 4.7 nin altını da hiç göremedim sabah trafiğinin çok etkisi var e akşamda trafikle geliniyor ama garibime giden depoyu fulleyince 800 den aşağıda menzil göstermiyor

Güney Afrika'da üretildi kolay değil kontroller

Uzaktan yani kucuk ekranda boyali gibi zoom yapinca barizmiş

Kendimden şüphe ettiricektin az daha.

Zevkler... Renkler... Gönül konacağı yeri sana bana mı soracak Not: 5000$ verdikten sonra ona zaten altın kaplama görünüyordur

Bildiğin eksik yahu, boya falan değil o

Windows donmaz, bekler...

. Doğru diyorsun abi söylemek lazımdı ama ben ilk günün heyecanına bir de etiketler ne bileyim ilk zaman güzeldi şimdi gözüme batmaya başladı. O yüzden onları suçlamayı da vicdanıma yediremiyorum

ok thanks boss.

Süper ötesi ben daha Ankara içinde 6.4 ün altına düşemedim. Bir ara 8.2 leri bile gördüm

Yakıt göstergesi kabaca yakıt durumu hakkında bilgi veren sapma/hata oranı yüksek bir göstergedir, lineer hesaplamalar için kullanılamaz.

Bence iyi yapıyorlar, sonradan yapılan tüm modifiyeler bana gereksiz geliyor helal olsun bunları alan gençlere

Bu gün benim de başıma geldi, Aracım 37000 km ye geldi. 30,000 bakımını Çorum Evlüce otomotiv de yaptırmıştım. Bu gün uyarı geldi. Acayip sinirlendim yalnız. Çünkü en yakın servis 120-130 km uzaklıkta. Her neyse Ford Direkt hattını aradım. Yol yardım bölümüne aktardılar ve yol yardımda en yakın servise aktardı. Tabi ben bundan hiç memnun kalmadım, dedim ki nasılsa servise gelin diyecekler diye düşündüm. Ancak servisten bağlanan usta durumu anladıktan ve aracı güvenli bir şekilde durdurmamdan sonra beraber bu işi halledelim diye söze başladı. Sonra aracı stop etmemi istedi. Daha sonra kontağı açmamı istedi. Fren ve gaz pedallarına aynı anda basmamı istedi. Bir müddet bekledikten sonra ekranda Oil .... reset gibi (noktalı bölümde de bir şey yazıyordu ama unuttum galiba, yani en azından reset bölümü ) bir yazı çıktı. Direksiyonun sol tarafındaki "OK" tuşuna basmamı istedi ve sorun halloldu. İyi bayramlar dileğinden sonra yoluma devam ettim. Böyle bir durumla karşılaşırsak 1- Kontağı aç 2- fren ve gaz pedallarına basılı tut 3- ekranda oil reset gibi bir yazı çıkınca sol taraftaki ok tuşuna bas. Şuraya dikkat ediniz. Geçmiş olsun. NOT: Focus 3 için böyle, diğer modellerde de böyle olacağını tahmin ediyorum ancak böyle diyemem.

Ahmetim yakıt değerleri, vergi avantajı, sürüş keyfi.... eee bir alış veriş bu kadar isabetli olur.....Tekrar hayırlı olsun

bunlar aklınızda bir kaç fikir oluşturur umarım spoilerin üzerindeki siyah parça çok güzel duruyor

Aracınızı özellikle kısa mesafede ve soğukta kullanıyorsanız kurum ve partikül oluşumu fazla olacaktır. Bu nedenle şu andaki bakımınızda carbon clean yaptırmanızı öneririm, ve yanı şartlar devam ederse bunu 30-45k km'de bir tekrarlamanız iyi olur. DPF'ye gelince; aslında bu filtrelerin rejenerasyon yeteneği var, ancak yukarıda söylediğim gibi aracı yeterince ısıtmadan kullanıyorsanız yeterli rejenerasyon gerçekleşmeyebilir, arada 20 dakika civarında göreceli yüksek devirde (3000 dd ve üstü) kullanmanız yararlı olacaktır. Rutinde 45k bakımında DPF filtre temizliği var, bunun da bedeli 120 TL civarında olmalı. Zaten filtre tıkanmaya yüz tuttuğunda motor uyarı lambası ile gerekli ikazı verecektir. Sonuçta bu temizliği de şimdi veya bir sonraki bakımda yaptırmanızı öneririm. Bir de çok bilinmeyen ve bakım masrafı olarak sık suistimal edilen bir diğer konu da DPF sıvı tankının Eolys sıvısı dolumu. Normalde ilk nesil DPF'lerde yakıt tankının yanından küçük bir tankta içeriği yanılmıyorsam ağılıklı demir oksit olan Eolys 176 olarak adlandırılan sıvı var, her yakıt alımında buradan az bir miktar depoya karıştırılıyor ve partiküllerin daha düşük ısıda ve daha verimli yanmasını sağlıyor. 60k bakımında bu sıvının değişimini şart koşan servisler duydum, ancak bu sıvının ömrü uzun ve çok daha fazla km yetiyor tanktaki sıvı. Bu sıvı da maalesef ucuza satılmıyor. Diğer bir deyişle bu yönde bir zorlama gelirse kabul etmeyin, ama diğer temizlik işlemlerine maliyet öğrenmek kaydı ile yeşil ışık yakabilirsiniz...

Dizel Motorların Tarihi Dizel motorlarının tarihi otomobilin doğduğu yıllara kadar dayanıyor. 1800’lü yılların sonlarına doğru Rudolf Diesel tarafından bulunan bu motor yıllar sonra gemi ve trenlerde kullanılmaya başlandı. Dizel motorlar zamanla iş makinesi, ticari araçlar ve binek araçlarda gündeme geldi. Rudolf Diesel’in geliştirdiği dizel motorları, ilk olarak 1824 yıllarında Fransız mühendisi Carnot, 1885 – 1890 yılları arasında Herbert Akroyd Stuart tarafından incelenmiştir. Daha sonra bunları 1890 yılında Capitaine yarım dizel motoruyla takip etmiştir. Ve en sonunda 1892 -1897 yılları arasında Rudolf Diesel şimdiki dizel motorlarının temelini teşkil eden çalışmayı gerçekleştirip, dizel motorunun patentini almıştır. Dizellerde Kullanılan Yakıt Pompa Sistemleri •Sıra tipli sistemler. •Distribütör tipi sistemler. •Müşterek manifold tipi sistemler. •Cummıns PT tipli sistemler . •Enjektör tipli sistemler. Common Rail’e Duyulan İhtiyaç Günümüzde taşıtların tahrikinde kullanılmakta olan benzin ve diesel motorları yüz yılı aşan bir geçmişe sahiptir. Bu süreç içerisinde benzin motorlarının sağladığı yüksek performans özelliklerini, diesel motorlarının özellikle kısmi yüklerdeki yüksek verim özellikleri ile bir araya getirebilecek bir motor tasarımının gerçekleştirilmesi motor üreticilerinin üzerinde durduğu bir konu olmuştur. Taşıtların yakıt tüketiminin azaltılması ve çevre kirliliğine neden olan yanma ürünlerinin kontrol altına alınabilmesi konusundaki güncel çabalar, motor teknolojisinde yenilik arayışlarını son dönemde daha da hızlandırmıştır. Alışıla gelmiş benzin motorlarındaki yakıtın emme kanalına püskürtülmesi uygulaması yerine, benzinin emme zamanında veya sıkıştırma zamanında direkt olarak silindir içerisine püskürtülmesi şeklindeki uygulama direkt püskürtmeli (DP) benzin motorlarının temel yapısını oluşturmaktadır. Kademeli dolgulu bu motorlar, diesel motoru çalışma prensibine benzer şekilde, motorun yük durumuna göre hava-yakıt karışım oranını ayarlamaktadır. Dolayısı ile kısmi yüklerde aşırı fakir karışım oranlarında (hava fazlalık katsayısı, 1 > 1) çalışılmakta, tam yükte ise oldukça homojen dağılıma sahip stokiyometrik karışım hazırlanmaktadır (1 = 1). Bu uygulamada, özgül yakıt tüketiminde %25 düzeyine varan azalma sağlamak mümkün olmaktadır. Ayrıca motorda ilk hareket kolaylığı, motorun hızlı cevap verme yeteneğinin sağlanması, düşük CO2 emisyonları, vuruntu direncinin artması, yüksek volümetrik verim gibi üstünlükler sağlanmaktadır. Ancak yanma olayının ve püskürtme zamanının gereken hassasiyette kontrolu, gelişmiş kontrol sistemleri ve hassas püskürtme donanımı ile gerçekleştirilebilmektedir. Kısmi yüklerde yanmamış hidrokarbon (HC) emsiyonlarındaki artış ve genelde azot oksit (NOX) emisyonlarının yüksek oluşu direkt püskürtmeli benzin motorlarının geliştirilmeye açık olan sorunları arasında yer almaktadır. Common- Rail Direkt Enjeksiyon Sistemi (CDI) Common-Rail sistemi ve dağıtıcı püskürtme pompası arasındaki en önemli farkları belirtelim. Burada sayılan farklar aynı zamanda yeni sistemin avantajlarını ifade ederler. Common-Rail sisteminde yüksek basınç üretimi ve püskürtme miktarı ayarı, ayrı iki kısımda bulunmaktadırlar. Püskürtme basıncının tanıtma alanında neredeyse tamamen seçilebilme olanağı vardır. Düşük devir ve kısmi yük altında da üretilebilen yüksek basınç ön, ana ve tamamlama püskürtmeleri yaparak, püskürtme başlangıcının esnek olmasına imkan sağlar. Püskürtme olanaklarının tamamen esnek olması, dizel yakıt işleminin en yüksek performansı göstermesine ve egzoz gazı işleme sistemlerini, en iyi şekilde entegre etmeye olanak sağlar. Bunun dışında Common-Rail dizel teknolojisindeki diğer gelişmelerden farklı olarak mevcut motor konseptlerine kolayca entegre olmayı mümkün kıldığı için diğer püskürtme sistemlerine yeni bir seçenek getirmektedir. Common-Rail Sistemin Avantajları •Hava-yakıt karışımının oluşumunu iyileştirir, •Enjeksiyon basıncı, geniş limitler içerisinden serbestçe seçilebilir, •Yakıt enjeksiyonunun başlangıcı ve enjekte edilen yakıt miktarı da serbestçe belirlenebilir, •Çalışma koşullarının değiştiği durumlarda ve özellikle de soğukta daha esnektir, •Yanma ekolojiktir ve ekonomiktir, •Çalışması için daha az motor gücüne ihtiyaç duyulur, •Daha basit bir sistemdir, •Modüler bir sistemdir, •Düşük maliyet ile daha iyi performans sağlar. Common-Rail Sisteminin Yapısı Common-Rail sistemi yeni geliştirilen bir dizel direkt püskürtme sistemidir. Bu yeni geliştirilen sistemin, bugüne kadar kullanılan aynı türdeki sistemlere göre yakıt sarfiyatı konusunda bazı avantajları olmakla birlikte egzoz gazı emisyonu, çalışma sistemi ve gürültü oluşumunda da net bir şekilde daha üstün olduğu görülmüştür. Gelecek vaad eden bu tekniğin anahtar kelimeleri “tutuculu püskürtme” veya “ortak boru” anlamına gelen “Common-Rail”dir. Direkt tahrik edilen blok veya tek pompalı sistemlerden farlı olarak Common-Rail’de basınç oluşumu ve püskürtme ayrılmaktadır. Geleneksel dizel direkt püskürtücüleri yaklaşık 900 bar’lık basınç ile çalışırken, Common-Rail Sistemi, yakıtı 1350 bar’a kadar yükselen bir basınç ile ortak bir boru üzerinden enjektörlere dağıtır. Elektronik motor kumandası, bu yüksek basıncı, motorun devir sayısına ve yüküne bağlı olarak ayarlar. Püskürtmeyi, enjektörler üzerinde bulunan ve süratle anahtarlanabilen manyetik supaplar sağlamaktadır. Bu da yine püskürtme olayının şekillendirilmesi, püskürtme miktarının ölçülmesi ve yakıt püskürtmesi bakımından yeni imkanlar sağlamaktadır. Ayrıca yine bu imkanlar sayesinde yeni sistemin mükemmel bir avantajı olan Pilot (ön) Püskürtme ortaya çıkmaktadır. Basınç oluşumunun ve püskürtmenin ayrılmasına ilişkin tek şart, bir dağıtıcı boru (rail) ve enjektörlere giden borulardan oluşan, Yüksek Basınç Tutucusu’dur. Sistemin çekirdek parçası, manyetik supap kumandalı enjektördür. Püskürtme olayı, beyinden manyetik supaba giden bir sinyal ile başlatılır. Bu arada püskürtülen miktar, hem manyetik supabın açılma süresine hem de sistem basıncına bağlıdır. Sistem basıncını, yüksek basınçlı, pistonlu pompa oluşturmaktadır. Adı geçen pompa, düşük tahrik dönme momentleri ile çalışır, bu da pompa tahrikinin yükünü azaltmış olur. Basınç oluşumu için, binek otomobillerde distribütör tipi pompalar; ticari araçlarda ise sıra tipi pompalar öngörülmüştür. Common-Rail sistemlerinde, beyin, sensörler ve çoğu sistem fonksiyonları, başkalarında bulunan pompa-meme-birimi ve pompa-boru-meme gibi zamana bağlı tek pompa sistemleri ile eşittir. Common-Rail tekniği ile varılan gelişmeler duyulabilmekte ve ölçülebilmektedir. Ön püskürtme sayesinde bu direkt püskürtücü, ön yanma odalı motorun düşük gürültü seviyesi ile çalışırken aynı zamanda en katı egzoz gazı kurallarına da uymaktadır Dağıtıcı püskürtme sistemi ve pompasının yapısı tanıtıldıktan sonra şimdi de Common-Rail sisteminin başlıca elemanları tanıtılacaktır. Önce yakıt depodan pompalanır ve filtre vasıtası ile dağıtıcı püskürtme sistemine benzer bir şekilde yüksek basınçlı besleme bölümüne iletilir. Basınç üretilmesi ve yakıt püskürtme işlemleri, dağıtıcı püskürtme sistemlerinden farklı olarak, Common-Rail sisteminde birbirlerinden ayrılmışlardır. Yandaki şekilde silindir gövdesinin iç V’sinde bulunan bir yüksek basınç pompası, sürekli olarak yüksek basınç üretir. Bu basınç, dağıtıcı bir eşik ve iki rail elemanı tarafından saklanır. Kısa püskürtme boruları üzerinden her iki silindir sırasının enjektörlerine iletilir. Püskürtme miktarı ve anı, motor kontrol ünitesindeki enjektörlerin, manyetik supapları tarafından düzenlenir. İhtiyaç fazlası yakıt, dizel yakıtının ısı eşanjöründe soğutulur ve geri dönüş kanalı üzerinden tekrar depoya gönderilir. Yakıt Beslemesi Alçak Basınç Devresi Yakıt besleme sistemi, bir düşük basınç devresi ve bir de yüksek basınç devresi olmak üzere iki bölümden meydana gelir. Düşük basınç devresi aşağıdakilerden oluşur; • Yakıt deposu • Besleme pompası • Yakıt filtresi Yüksek Basınç Devresi Yüksek basınç devresi aşağıdakilerden oluşur. Yüksek basınç pompası • Basınç kontrol valfi • Rail basınç sensörü • Yüksek basınç dağıtıcısı (rail) • Enjektör Alçak Basınçlı Besleme Dizel yakıtı depodan, 12 voltta çalışan elektrikli bir besleme pompası vasıtası ile emilir. Bu pompa, radyal pistonlu pompanın yağlanmasını sağlamak için de yeterli debiyi sağlar. Dizel filtresi, elektrikli pompa ile radyal pistonlu pompa arasına yerleştirilmiştir. Yüksek basınç hidrolik bağlantıları; iç çapı 2 mm, dış çapı ise 6 mm olan çelik borular vasıtası ile yapılmıştır. Pompanın sirküle ettiği yakıt, tek bir boruda toplandıktan sonra yine depoya gönderilen enjektör sirkülasyonundan ayrı olarak depoya gönderilmelidir. Besleme Pompası ve Çalışması Elektrikli pompa, hacimsel silindirli tiptedir; sürekli mıknatıslı bir motoru vardır. Motor tarafından döndürülen çark, emme kanalından besleme kanalına doğru değişen hacimler oluşturur. Pompanın iki adet valfi vardır; bu valflerden biri pompa çalışmıyor iken yakıt devresinin boşaltılmasını önler, diğeri ise basıncın 5 bar değerini geçmesi halinde yakıtın sirkülasyonunu sağlayan fazla basınç valfidir. Elektrik motoru, makaralı hücre pompası elemanını çalıştırarak emme tarafındaki odacığın yakıtla dolmasını sağlar. Pompa elemanında bir oyuk içindeki yatağa eksantrik olarak bir disk yerleştirilmiştir. Diskte sabit olmayan makaralar bulunur. Yakıt emme tarafında, odacığın tabanı ve makaralar arasına akar. Dönme hareketi ve yakıtın basıncı ile makaralar dönüş yönüne bastırılırlar. Bu şekilde yakıtın basma tarafındaki çıkışa ulaşması sağlanır Yakıt filtresi • Yakıt filtreleri • Yakıt ısıtma tertibatı Kartuş tipindeki yakıt filtresi, kağıt disklerden yapılmış, filtreleme yüzey alanı 5300 cm2 ve filtreleme derecesi 4-5 mm olan bir filtre elemanını içerir. Filtrede, filtre üzerine monte edilmiş olan termik bir anahtar tarafından kumanda edilen bir ön ısıtma tertibatı mevcuttur. Dizel yakıtının sıcaklığı 6 °C’nin altına düştüğü zaman, bir elektrik rezistörü yakıtı enjeksiyon pompasına göndermeden önce 15 °C’ye kadar ısıtır. Filtre kartuşunun tabanında, filtrede yoğuşan suyun boşaltılması için bir tapa mevcuttur. Düşük basınç ayar valfi Bu valf, yakıt filtresi üzerinde yer alır ve üzerine kalibre bir yayın etki ettiği bir bilyadan oluşur. Bilya üzerine etki eden yakıt besleme basıncı, yay kuvvetini yendiği zaman, yakıtın bir kısmı geri dönüş borusu üzerinden yakıt deposuna gönderilir Yüksek Basınçlı Besleme Common-Rail sisteminin yapısına toplu bakışta bahsedildiği gibi yüksek basınç dolaşımının elemanları, yakıtın sıkıştırılmasını ve yanma işlemine iletilmesini sağlarlar. Sıkıştırma ve püskürtme işlemlerinin başlıca değerlerini açıklayalım. Yüksek basınç pompası, 1350 bar’lık azami basınç üreterek, sıkıştırılmış yakıtın yeterli bir miktarını dağıtıcı eşiğine, diğer bir deyimle rail basınç ayar ünitesine iletir. Yüksek basınç ayar devresinin dağıtıcı eşiği V motoru, yakıt beslemesinde merkezi bir işlev görür. Sıkıştırılmış yakıtı her iki rail’e dağıtır. Bunun dışında dağıtıcı eşiğinde basıncın kontrol ve ayarı işlevini gören değişik elemanlar bulunur. Bunlar basınç sensörü, yakıt basıncı ayar supabıdır. Yakıt, dağıtıcı eşiği üzerinden rail elemanlarına dağılır. Enjektörler bu rail elemanlarından kısa hatlar vasıtası ile yanma işlemi için gereken yakıtı alırlar. Yüksek Basınç Pompasının Çalışması Yüksek basınç pompası, üç radyal pistonlu olan “radyal pistonlu” tipte bir pompadır. Toplam kapasitesi 0,657 cc’dir. Pompaya senkronizasyon gerektirmeyen triger kayışı tarafından kumanda edilir. Pompa, uygunluk sebebi ile yani klasik sistemlere montajı motor ile senkronize edilmesi gerekmeden, motorun dönme hızının yarısına eşit bir hızda döner. Yüksek basınç pompası, alçak basınç ve yüksek basınç beslemesi arasındaki bağlantıyı sağlar. Bu esnada yakıt üç pompa elemanı tarafından sıkıştırılır. Pompa elemanlarının arasında eksantrik ve eksantrik mili bulunur. Eksantriğin hareketi 120º aralıklı yerleştirilen pistonların aşağı-yukarı hareketine yol açar. Pompa, uygun kanallar üzerinden, içeride dolaşan aynı dizel yakıt ile yağlanır ve soğutulur. Pompa, uygun şekilde soğutmanın sağlanması için, düşük basınçta en az 0,5 bar ile ve besleme debisinden en az 0,5 l/dk. daha fazla bir debi ile beslenmelidir. Basınç ayar valfi tarafından çekilen yakıt ile pompanın soğutulması ve yağlanması için kullanılan yakıt, atmosfer basıncındaki depoya gönderilir. Pompanın çalışma şeklini üç pompa elemanının bir tanesinin örneğinde açıklayalım. Her pompa elemanının üstünde birer giriş ve çıkış supabı bulunur. Pompa elemanlarının bir tanesinin pistonunun aşağı doğru hareketi, besleme pompasından yakıt akışı için gerekli basıncın, giriş supabının açılma basıncından daha yüksek olmasına yol açar. Yakıt, pompa elemanının boş bölmesine emilir. Piston alt ölü noktasına geldiğinde basıncın düşmesinden dolayı giriş supabı kapanır ve yakıt akışı durur. Tekrar yukarıya doğru hareket eden bir pompa pistonu, yakıtı sıkıştırmaya başlar. Pompa elemanında rail sisteminde mevcut olan basınca ulaşıldığında çıkış supabı açılır. Yüksek oranda sıkışmış yakıt, piston üst ölü noktaya gelinceye kadar yüksek basınç devresine girer. Bundan sonra tekrar basınç düştüğü için, çıkış supabı kapanır ve anlatılan süreç baştan başlar. Yakıt Basıncı Ayar Valfi ve Çalışması Ayar valfinin görevi; motorun çalışma durumuna bağlı olarak rail sisteminin yüksek basınç dolaşımının sabit olmasını sağlamaktır; yani rampada, enjeksiyon beyni tarafından belirlenen basınç değerini sağlar. Motor çalışmadığı zaman manyetik bobinden akım geçmez. Bu durumda rail basıncı ile baskı yayı arasında basınç mekanik olarak dengelenir. 100 bar’lık bir rail basıncı oluşur. Basınç dengelemesinden dolayı dışarı verilen yakıt, depoya veya yüksek basınç pompasına iletilir. Motor çalıştığında ve yüksek basınç pompası ile rail sisteminde uygun basınç oluştuğunda, supabın manyetik bobinine akım gider. Basıncı yükseltmek için , devrenin(yüksek basınç hattı) , geri dönüş ile bağlantısı olmamalıdır. Bunun için , bilya bir yay (baskı yayı) ve elektronik beyin tarafından beslenen bir bobin (manyetik bobin) yardımıyla kapalı tutulur. Basıncı düzenlemek için, elektronik beyin , bobinin besleme gerilimini belirlenen basıncı elde edebilmek için değiştirir. Bu sayede devrenin (yüksek basınç hattı) basıncı bobinin ve yayın kuvvetini yenebilir. Bilya yerinden kalkarak geri dönüş kanalını (depoya dönüş kanalı) açar ve böylece basıncın düşürülmesi sağlanır. Kısaca; motor çalışmadığında, basınç valfi devre dışı kalır. Yüksek basınç gücü, yay gücünden fazla olduğundan ayar valfi açılır. Motor çalıştığında, basınç valfi devreye girer. Ayar valfi kapanınca bir taraftan yüksek basınç, diğer taraftan manyetik ve yay basınç gücü, bir güç dengesi oluşturur. Dağıtıcı Boru (Rail) Yüksek basınç dağıtıcı borusu (rail), her pompa devrinde, üç pompa stroğunun ve enjektörlerin açılmalarının sebep olduğu basınç farklılıklarını sönümler. Dağıtıcının iç hacmi, geçici çalışma dönemlerinde basınç adaptasyonunda gecikmelere izin vermeden ve dağıtıcının dizel yakıtı ile doldurulması gereken marşa basma safhasını engellemeden , bu palsları sönümleyecek şekilde dizayn edilmiştir. Dağıtıcı (rail), yüksek çalışma sıcaklıklarına dayanıklı çelikten yapılmıştır, şekil olarak uzundur ve dağıtıcı boyunca uzanan 11 mm çapında silindirik bir kanala sahiptir. Bu kanalın hacmi yaklaşık olarak 34 cc’dir. Dağıtıcının üzerinde, braketler vasıtası ile motora bağlanması için delikler mevcuttur Enjektör ve Yapısı Common-Rail müşterek rail sistemi için üretilen elektromanyetik kumandalı özel enjektörler, yüksek bir hassasiyete ve çok dar tolerans limitlerine sahiptir. Bilinen dizel püskürtme tertibatlarında olduğu gibi burada da enjektörler silindir başlıklarına sıkıştırma plakaları ile tespit edilir. Böylece mevcut dizel motorlarına monte edilebilirler. Silindir başlığında yer aldığından dolayı enjektörler çok küçük çapta, 17 mm çapında üretilirler. Enjektörleri işlev bakımından dört bölüme ayırabiliriz. Her bir elemanın nereye ait olduğu şekilde görülebilir. İşlev bölümleri; yakıt kanal bağlantıları, hidrolik kontrol sistemi, iğneli altı tane delikli enjektör memesi ve manyetik supabıdır. Enjektörün çalışması çok karmaşık bir süreci kapsar. Küçük adımlara ayırarak açıklayalım. Enjektör serbest konumda, elektromıknatıs elektriksel olarak beslenmez ve kılavuz iğne kapalı konumdadır. Giriş deliği üzerinden beslenen kumanda odasındaki basınç, hattaki basınca eşittir. Dolayısı ile basınç çubuğu-pim grubuna kapanma yönünde etki eden kuvvetler, açılma kuvvetini yener. Püskürtme sürecinin önemli parçalarından bir tanesi, enjektör memesi iğnesidir. Enjektör memesi iğnesi, enjektör memesi yayı ile yuvasına bastırılır. Sürekli olarak yakıtla dolu olan enjektör kapalı durur. Enjektör memesi iğnesi üst tarafındaki odacıkta rail basıncı altında olan yakıt bulunur. Rail basıncının enjektör başlığı yayını kaldırıp sürekli bir püskürtme olmaması için kontrol pistonu tarafından aksi yönde bir basınç oluşturulur. Manyetik supap devre dışıdır armatürün supap bilyası, bastırma yayı tarafından çıkış tıkacındaki yerine bastırılır. Supap kontrol bölmesine yakıt akar ve railin yüksek basıncı oluşur. Supap kontrol pistonundaki rail basıncı ve enjektör memesi yayının gücü, enjektör iğnesini, basınç basamağını etkileyen açma gücüne karşı kapalı tutarlar. Enjeksiyon başlangıcında elektromıknatıs elektriksel olarak beslendiğinde, kılavuz iğne yukarı hareket eder ve kesit alanı giriş deliğinden daha büyük olan çıkış deliği açılır. Sonuç olarak, giriş deliği üzerinden yeterli miktarda akış olmadığından dolayı, kumanda odasında mevcut olan dizel yakıtı boşaltılır ve basınç düşer. Basınç çubuğunun üst kısmına etki eden kuvvet azalır ve açma kuvveti değerinin üzerine çıktığında, püskürtücü açılmaya başlar. Sürekli olarak basınç borusu tarafından doldurulan besleme odasından gelen dizel yakıtı püskürtücü üzerinden akmaya başlar ve yakıt silindirlere gönderilir. Yani manyetik supap devreye alındığında veya elektromıknatısın gücü, bastırma yayı ve armatürün toplam gücünün üstüne çıktığında, çıkış tıkacı açılır. Çıkış tıkacı açıldığında yakıt, supap kontrol bölümünden üstteki boşluk vasıtası ile yakıt geri iletme elemanı üzerinden depoya gider. Supap kontrol bölmesindeki basınç düşer ve kontrol pistonu yukarı doğru hareket eder. Supap kontrol bölmesinin basıncı, odacık basıncından az olduğu için supap kontrol pistonu yukarı doğru itilir ve enjektör yayı bastırılır. Kontrol pistonu üst konumda olduğunda enjektör iğnesi tamamen açıktır. İğnenin açılması ile püskürtme süreci başlar. Enjeksiyon sonunda elektromıknatısın elektriksel beslenmesinin kesilmesi, çıkış deliğinin kapanmasına sebep olur, bu da daha sonra kumanda odasındaki basıncın hızla artarak orjinal değerine ulaşmasını sağlar. Sonuç olarak, basınç çubuğu pimine etki eden kuvvetler tekrar dengelenirler. Kuvvetlerin dengelenmesi sonucunda, basınç çubuğu ve pimi tekrar aşağı doğru hareket eder. Püskürtücüye yakıt akışı durdurulur ve enjeksiyon sona erdirilir. Yani manyetik supap devre dışı kaldığında armatür, bastırma yayının gücü ile aşağı doğru itilir. Akıtma tıkacının kapanması ile supap kontrol bölmesinde yine rail’de olduğu gibi bir basınç oluşur. Supap kontrol bölmesi ile enjektör yayının gücü, yine odacık gücünün üstüne çıktığından enjektör iğnesi kapanarak püskürtme sona erer. Geri Akış Yanmaya iletilmeyen yakıt, alçak basınç beslemesinin geri dönüş kanalı tarafından tekrar geri taşınır. Yakıtın geri taşınması için, geri dönüş kanalında çeşitli elemanlara ihtiyaç vardır. Yakıt soğutma maddesi dolaşımına entegre edilmiştir. Yakıt yüksek basınçlı besleme esnasındaki sıkıştırmadan dolayı ısındığı için soğutulduktan sonra geri dönüş kanalına varması gerekir. Sulu, yakıt soğutma dolaşımında bulunan parçalar, yakıt sıcaklığında gereken düşüşü sağlarlar. Dizel yakıtı ısı eşanjörü soğutma maddesi dolaşımının geri dönüş kanalına entegre edilmiştir. Yakıtın yükselmiş ısısı, dolaşan soğutma maddesine verilir Elektrikli soğutma maddesi ek pompası, ısınmış soğutma maddesini ek bir soğutucudan geçirerek ısı eşanjörüne geri götürür. Yakıt sıcaklığı 70 ºC’yi bulunca devreye girer. Soğutma süreci esnasında yakıt sıcaklığı 65 ºC’nin altına düşerse tekrar devreden çıkar. Yakıt soğutma dolaşımı, ana soğutma dolaşımının geri dönüş kanalına doldurma hortumu vasıtası ile bağlıdır. Sensörler Sensörler, geçerli olan çalışma durumunu belirlerler ve bunu yaparken örneğin yakıt sıcaklığı, motor devir sayısı veya yük gibi çeşitli fiziki değerleri elektrik sinyallerine dönüştürürler. Bunları ana kontrol ünitesine iletirler. Common-Rail müşterek rail püskürtme sistemi için en önemli sensörler; motor devir sayısı sensörü, yakıt sıcaklığı sensörü, raildeki yakıt basıncının sensörü, emme borusu basıncı sensörü ve birinci silindir eksantrik mili veya birinci silindir çalışma durumu sensörüdür. Motor devir sensörü Motor üzerine bağlanmıştır. Volan üzerine monte edilmiş sinyal dişlisine bakar. Bu sensörün görevi motorun devrini ve açısal konumunu tespit etmektir. Sensör değişken manyetik dirençli bir transdüktördür. Sinyal dişlisinin 60 adet dişi vardır, bunların iki tanesi referans oluşturmak üzere çıkartılmıştır; böylece bir dişin geçişi 60’lik açıya (3600’lik açı 60 dişe bölünür) karşı gelir. Eksik iki dişin oluşturduğu boşluğu takip eden ilk dişin sonu senkronizasyon noktası olarak algılanır. Bu boşluk sensörün altından geçerken, motorun 1-4’nolu piston çifti ÜÖN’den 1140 öndedir. Yakıt sıcaklık sensörü Yakıt geri dönüş manifoldu üzerine monte edilmiştir. Sensörün aktif kısmı negatif sıcaklık katsayılı, sinterizasyon yolu ile elde edilmiş bir dirençtir. Sensörün normal direnci: 100 0C sıcaklıkta 0,186 kΩ ± %2, 20 0C sıcaklıkta 2,5 kΩ ± %6’dır. Çalışma aralığı: -40 ~ 140 0C’dir. EGR elektrovanası konum sensörü Egr elektrovanası emme borusunun üzerine yerleştirilmiştir. Konum kaptörü ise egr elektrovanasının içine entegre edilmiştir. Bu bir potansiyometredir. Elektronik beyin bu bilgiyi; egr elektrovanasının konumunu kontrol etmek için kullanır. Kam mili konum sensörü Silindir kapağının üzerinde, kam mili kasnağına yakın bir yere yerleştirilmiştir. Manyetik algılayıcı tipindedir. Kam mili kasnağının üzerine, kaptörün elektronik beyne göndereceği kare sinyali üretmesi için bir işaret noktası konulmuştur. Elektronik beyin bu bilgiyi motorun zamanlarına bağlı olarak, püskürtme sırasını belirlemede kullanır. Rampa basınç sensörü Ortak rampa üzerine tespit edilmiştir. Piezo elektrik prensibine göre çalışır. Ortak rampa içerisinde bulunan yakıtın basıncına göre değişen bir gerilim üretir. Elektronik beyin bu bilgiyi; yakıt basınç regülatörüne kumanda etmek için kullanır. Emme basıncı sensörü Motor bölümünde göğüs sacı üzerine tespit edilmiştir. Piezo elektrik prensibine göre çalışır. Hava emme borusuna bağlıdır. Emme basıncına bağlı olarak değişen bir gerilim üretir. Elektronik beyin bu bilgiyi turbo basıncı düzenleme elektrovanasına kumanda etmek için kullanır. Common-Rail Sistemin Temel Özellikleri •Yüksek enjeksiyon basıncı (1350 bar değerine ulaşan), •Enjeksiyon basıncının, motorun bütün çalışma koşulları altında 150 ile 1350 bar değerleri arasında değiştirilebilmesinin mümkün olması, •100 ile 6000 dev/dk aralığında 100 mm3/çevrim değerine ulaşan miktarda yakıt gönderilmesi, •Hem enjeksiyon avansı, hem de enjeksiyon süresi açısından, enjeksiyona tam olarak kumanda edilmesi, •Üst ölü noktadan önce, motor devrine ve yüküne bağlı olarak kumanda edilen pilot enjeksiyon (ön enjeksiyon) sayesinde, yanma odasındaki basıncın azaltılması sağlanır ve ses seviyesinde azalma görülür. Common-Rail Sistem İle Elde Edilen Sonuçlar •Torkun ve motor gücünün artması, •Yakıt tüketiminin azalması, •Kirliliğe sebep olan emisyonların azalması, •Motordan gelen toplam sesin azalması, •Taşıtın sürüş konforunun iyileştirilmesi Pilot püskürtme, esas ana püskürtmeden önce oluşarak yakıtın yanmasına ilişkin çıkış oranlarını yüksek derecede iyileştirmektedir. Ön veya çoklu püskürtme, süratli manyetik supaplarına çok kere kumanda edilmesi ile oluşturulur. Böylece hem zararlı madde ve gürültü emisyonu hem de dizel motorlarının sarfiyat değerleri daha da azaltılmaktadır. Common-Rail sistemi, motorda önemli değişiklikler yapılmadan, kullanılan püskürtme sisteminin yerini alabilmektedir.