Kastamonu Şivesi ile yazı-yorum. :D :D

[Ümit Vaysaloğlu]

kastamonu şivesi ile Esger Mektubu....... -

ANAM HATCEYE

Gız ana, esger ocağına teslim oldum. Emme şindiden özledim. Iccak hamurlu ekmeğe inek yağını çalıp yimeyi özledim.Burda her şey va. Yemek iyi,yatak iyi, emme bizim yapodan yer yatağını dutmaya. Bi gaç gece yadırgadım, lekin şindi alışdım,uyuyon gayrı.

Bi de tarana çorbası bizimkine benzemeya. İçinde darak dalısı mı yokdu nedü, dadı bi hoş be ana.

Ağşam olunca nöbette yulduzlara bakıyon, maşallah davar sürüsü gibi parlaya. Yulduzların içinde de ay, Soru Şevketin İsmet Gıza benzeya.

Sakar ineğe tevatür bak ana.Bi de beygir gunnayınca gatırını iyi paraya sat.Esger dönüşü masrufumuz böyük olacak.

Bubam da sağ olsaydı,beni esger elbisesi içinde göreydi,neydelim gader ana.Esger elbisesi dedim de,vedükleri pantulun içine benden başka iki esger daha sığıya.Bi potin vedile,biri 42 nümere,ötekisi 45 nümere, benim ayaklarım ise 40 nümere. Bu yüzden eğitim alanında seyidemeyon.Yüzün yüzün çapayken iyi çapıyon da,götün götün çapamayon be ana.

İşte böyle datlı anam. Bu esgerlik de biter be,vatan borcu seve seve yapacoyuz vamı çaresi?

Gız ana,beni sakın mekdupsuz bırakma emi.Topal Osman’a, Mıkdar Goparan’a, Böyük Aza Gevreğe, Gara Mıstana,Öğretmen Bey’e ve bütün tanuduklara baki selamlar.

Ellerinden öperin canım anam.

Oğlun

Esger Kemil GABAKCI

1

2. Mektup

OĞLUM KEMİL

Mekdubunu aldım. Neyle sevindim bi bilsen. Şerif Gızın Kel Murad götüdü mekdubu. İsmet Gız da okuyvedi.

Sakar ineği merak etme, etden her yeri patlaya. Gatırda ecük daha böyüsün öyle satacayın. Goyunları gırkdudum. Tam beş gat yatak doldutdudum. Beş de yorgan dikdümeye vedim. Hani öte köydeki Halime Gız yorgan dikiya ye, hah işte o dikivecek.

Ah oğul, orada Mıkdar Goparan olsaydı, bi torpil yapa o potinleri deyüşdürüdü . Biliyon onun golu uzundu.Neyse idare et beki.

Sorma Kemil;

Şisegalası touklara, bi gıran geldi hepisi de öldü. Helesinki gara touk gülük oldu da yedi tene civci çıkardı. Onla iyi böyüya şeytan gulağına guruşun.

Küle çörek gömdüm, şeere satmaya eleteceyin. Neşet Emmin bi münübüs almış, hır hır ediya çalışmaya. Sordum,” Neşet bu münübüs neye çalışmaya” deye.

Dedi ki :

Ana bu münübüslerin hepsi souk havada çalışmaz, bunna anasırdan böyle dedi.

Gök dana zapdolmaz oldu, deri gün bazara eletip satacayın. Parasını da Zireet Pangası’na üzere goyacayın. Sen gelene gada epey üzer işle.

Oğul ;

Köyde başga yaramaz havadis yok, herkes iyile. Tanudukların da hepisinin ayru ayru selamları va.

Allaha emanet ol oğul...

Anan

Hatce GABAKCI

2

GIZ ANA

İsmet Gıza olan sevgüm burda Garaçomak deresinin seli gibi coşuya. Nedeceğimi şaşudum.

Deli tayı,çayıra uzun bi zencirinen örklesin dura. Emme benim göynüm örklenmeya, zapdolmaya be ana.

Yanıyon gız ana,Kör Sadığın arpa tarlası gibi yanıyon. Elegüne garşu ever beni ana. İsmet Gızı alıve gitsin. Alıve de başta Kemelcük olmak üzere herkes gısgansın. “Tarlada darısı yok, evde garısı yok” demesinne. Hem İsmet Gız bize yakuşu.

Ne derdi rehmet olası didem;” Öküzü bildük, kömüşü duyduk yerden al” demez miydi.

Ağşam olunca, gendü gendüme Saidem türküsünü söyleyon. En çok da şurası sarıya gız ana.

“Saidem Saidem otu dizime

Sürmelemi çekeyin ela gözüne

Uyma da dedim uyuvedin elle sözüne

Top zülüflü Saidem otu dizime.”

İşde burayı söyleyon söyleyon, ağlayon be ana.

Gayrı tak dedi canıma, anam gara gözlü anam alıve şu İsmeti, ben de soru çam çırası gibi yanmayın gayrı.

Bi hefte sonu dışaru çıkduk, Alayın yanunda göl va, orda yunduk, malak gibi yatuvedik göle, bi sardı bi sardı sorma gitsin.

Daha fazla yazamayon, dedüklerimi unutma gözel anam benim.

Tüm tanuduklara selam ederin, ellerinden hörmetle öperin.

Oğlun

Esger KEMİL

3

GARA GÖZLÜ DANAM

Mekdubunu aldım; ağlaya ağlaya diynedim. Eee oğul, İsmet Gızı gelin olarak ben istemeyon mu seki. Yayuğu iyi çalka, ineği iyi sağa, evi temiz duta, tentene yapma da geliya elinden daha ne arayın. Böyle hamarat gızı kim gelin olarak isdemez.

Beni düşündüren bubası, bubası olacak o herif ecük para canlusudu. Başlık parasını çok isdeyverüse şaşuruz valla.

Gine de üzülme oğul, Bayrakturogilin Nütfiyecüğünen gızı isdemeye giderüz. Nütfiye’cük lafını sözünü iyi bilü. Aman oğulcuğum göle möle girme, boğulu moğulusun Allah esirgeye sona ocağımız söne.

Ah oğul sana acı bi haberim va;

Kömüşcü Alinin düğünü oldu, düğün gecesi damdan böyük bi gürültü geliya, Alicük hemen seyirderek dama iniya, bi de ne görsün kömüşle yıları gırmış, muruşa dutuşmazla mı. Biliyon Alicük kömüşlere diri bakadı. Kömüşleri ayuruyon deyeyken kömüşün boynuzları Ali’cüğün ganına girivesin mi, rahmet olası hemen orada can vemiş. Kimin neğada yaşacağı belli olmaya, onun için her şeyin hayırlısını isdemeli.

Ey maaşallah gelin gız da bi ağıt yakmış, herkesin ağladuğu gibi dağ daş, gurt guş hep ağladı.

Ağıttan aklımdan galanını yazduruveyon mekduba;

“Bu günün adı Cuma

Gız hamama varınca yuma,

Benden vasiyet olsun kömüşcüye vama,

Gonman guşla gonman, dalım yok benim,

Anadan bubadan yarim yok benim.”

Bu ağıt daha uzundu emme aklımda galanı bu. Sen üzülme oğul, İsmet Gızı en gısa zamanda isdeceyüz. Esger dönüşü allı şallı, çift doullu bi düğün ederüz yedi divan duya. Hayırlısı deyelim oğul, hayırlısı deyelim. Hele şu esgerliğin bi bitsin.

Selam eder, gözlerinden öperin.

Anan

4

ANAM BENİM

Acı habarı yazan mekdubunu aldım. Hem sevindim, hem de üzüldüm.

Ali Ağama ağladım, gece zabaha gada ağladım. O kömüşleri ne sevedi. Fil bile o kömüşlerin yanunda ufak galudu, demi gız ana. Gelinde zıkı seviyomuş Ali Ağamı, hemen ağıdı dökdürüvemiş baksana.

Nütfiye aplam becerüklüdü, dutduğunu goparu, o işin içinde olunca gorkmayon gayrı, şindi ferahladum.

İsmet Gızın bubası eksi meksidü emme, merhemetlüdü ondan gorkma ana. Hem beni de seve. Gece uyuyamayon, ne vakit gözlerimi gapatsam hemen İsmet Gızı görüyon. Çarşuda yanımdan bi gız geçse İsmet Gız sanıyon, bi seviniyon, bi seviniyon sorma gitsin.

Gantinde bütün esgerle teyip çaluyoz. Sesi gözel olanla, türkü söyleya. Gara Ay deye bi garı, Gel Teskere deye bi türkü söyleya herkes onu diyneya. Bana da hiç sarmaya. Ben de inadına

“Hozurdaya Aşağımaret arusu

Seyre çıkmış gözellerin sürüsü” deye, türkümüzü eli gulakdan bi çekiyon bütün esgerle ağzu acuk diyneya.

Anam benim, eğer İsmet Gızı alamazsam, aşağı tarlanın ayocundaki aluca asarun gendümü, bak vallahide asarun, tallahi de asarun şaka etmeyon bilmiş ol. İsmetsüz yaşamak haram bana, bunu böyle bil datlı anam.

Tüm tanuduklara ayru ayru selam eder, ellerinden öperin.

Ha, Nütfiye aplama da selamımı unutma sakın.

Oğlun

Esger Kemil

5

OĞUL

Büezki mekdubun çok üzdü beni. Sen ana yüreği nedü bilü müsün? Bilmezsin bilmezsin. Bi daha öyle acıklı mekdub yazma, dayanamayon. Okuyayken bi hoş oluyon.

Lan, bi gız içün insan gendünü asa mı deli misin nesin sen? Esgere gideli aklında bi hoş olmuş besbelli. Aklını başına devşir e benim salak oğlum.

Nasipse olur, biz gayret edeceyüz tabi, emme herşey nasibe bağlı, bunu sen de biliyon öyle değil mi ?

Nütfiye aplan İsmet Gız’ın bubası Soru Şevketinen gonuşmuş, bek eksilik edeceğe benzemeya. Emme bu Soru’nun bek sağı solu belli olmaz. Bi de Soru’yu Çakır Osmana zıkılatduracayın. Sen beni avara duruya zannediyon, durmayon durmayon, bu işin ardını bıraku muyun gayrı epey yol alduk oğul sen tasalanma.İsmet Gızı ben de senin gada isdeyon tamam mı?

Ulan oğul, herkesin içinde öyle türkü mürkü söyleme, nazar deyiverü Allah etmesin biyerine bi şey olu. Ah oğul gendüne dikkat et.

Gışlık nişastayı çiyneyon deye bacaklarım dutmaz oldu, çok yorulmuşuyun emme nişastamızı da gurudup elekden geçüdüm, torbaladım, o teleşe de gakdı aradan. Bi de siyezden bulguru Gavasbaşının Abidin Bey’in su deymeninde yardurabülüsem bek işim galmaya. Sen olmayınca zorlanıyon emme neydiyin. Allah böyük sağ salim dönünce bütün yorgunluğum geçe unudurun boş ve.

Şindilik söyleyeceklerim bundan ibaret, başga deceğim yok gendüne iyi bak oğul. Öteki esgerlere de selam eder, gözlerinden öperin.

Allaha emanet olun. Galın sağlıcakla.

Anan

6

BU BÖLÜMDE KAZIK KAKMAKLA OLAN KISIMDA LÜTFEN KENDİNİZE SAHİP OLUN

:kıhkıh:

:kıhkıh:

GIZ ANA

Mekdubunda deyosun ki, bi gız içün ölünü mü? Ölünü ölünü, bunu sen anayamazsın, beni benim gibi seven anla bunu iyi belle bi daha da bi gız içün ölünü mü deye lakırdı etme.

Gız ana, geçen gün haksız yere gomutandan bi zopa yidim bi zopa yidim sorma, gonuşmamı anayamadıla ben de zopayı yidim. Neyle olduğunu anadayım bana hak ve.

Geçen gün bölüğün etrafına gazuk kakılacak dedile, dört kişi bizi gazuk kakmaya ayırdıla. Ben gazukları gakayken tokmağın güçcük olduğunu fark etdim, yanımdaki arkadaşım Şinasicüğü böyük tokmak götü deye yolladım, tam bu sırada gazuğu yerine kakdım, Şinasicüğe bağırdım

“Götüme; gazuğu kakdım, götüme; gazuğu kakdım

”deye, o sırada gomutan geldi terbüyesiz herif deye bana çaldı tokadı, çaldı tokadı.

Allasen söyle ana, bende gusur va mı. Neyse bunları boşverelim gine İsmet Gızdan anadalım, eğer bubası vemeyon derse gaçurun ben de, o zaman vallahi yedi divana rezil olu o Soru Şevket, yaparın bu işi o Soru Şevket rezil olu, ben de yedi divana nam saların, gerisini onla düşünsün benden günah gide. Biz adam gibi isdeylim de onla vemesinle bakıyın. El mi yaman, bey mi yaman görele günlerini.

Neyse, izine gelince bunları uzun uzun gonuşuruz. Bi de izine gelince Vakıf Hamamı’nda göbek daşında bi basturmalı ekmek yapdurup yiyceyin, yanınada turşuyu godumm mu, besdili de ezdim mi, ne sara be. Bol soğanlı basdurmalı ekmek tütüya gözümde.

Mekdubuma son vereyken tüm hısıma akrabaya, tanuduklara selam ederin.

Hoşcagalın.

Oğlun

Kemil

7

OĞULCUĞUM

Evvela mahsus selam eder, hasretinen gözlerinden öperin. Bizleri sorasan hamdolsun iyiyüz.Hasta sökel yokdu.

Zopa yidim deye üzülme oğul, esger ocağı ora, zopa olmayınca siz zapdolumusunuz. Zapdolmazsınız zapdolmazsınız. İzine ne vakit geliyon habar vede sevdüğün yemeklerden yapıyın. Gırmuzu bi horuz besleyon sen gelince kesdüreceyin. Başga istedüğün bi şey olusa yazıve hemen hazırlayın.

İbici Osmanla mevlüt okutduracakla, zabolu, Pekize Halagınan paklava yazıyoz, paklava yazayken senin de sorumburmayı çok sevdüğün geldi aklıma, ağlamışıyın be oğul. Zor, hasretine dayanamayon emme nediyin...

Geçen gün şeere gitdük. Pekize Halan güçcük oğlu Hasancuğa guruşun dökdüdük. Pirecüklerin Hefiz Hanım guruşunu döküvedi, para bile almadı. Ne derin hoca Hefiz Hanım, hemen nazarı çıkardı. Guruşun su gabının içinde göz göz oldu. Soğan, sarımsak gabukları gabın içinde mis gibi gokdu. Hasancuk şindi donuz gibi, maşallah göve daş atıya kerata. Tebi ara sıra da hasüde içümeyi ihmal etmeyoz.

Oğul gara sevdaya filen dutulusun Allahetmeye, ecük aklına dene ve, akıllı ol. Öyle gaçurun deye de sağda solda dangırdama, ne derle :”Çok dangırdama dağın zabısı vadu.” Bu işle gıcırım boğmaya götürülmez. Acele işe şeytan garuşu, yavaş yavaş hallederüz tasalanma hele tasalanma.

Cümlenize selam eder, sağlıklı günle dilerin.

Allah’a emanet olun.

ANAN

8

GÖZEL ANAM

Mekdubunu alınca dünyala benim oluya seki. Ferahlayon… İzine ögümüzdeki ayın içinde geliyon . Çok helecanlıyın seviçten cak gargası gibi uçuyon. Gelü gelmez deri günü Kürdeşe bazarına gideceyin. Bazarda gezmeyi çok özledim, hem eşi dosdu herkesi görerin hesret giderün.

Ürfet emmimin, zabut katipliğinden tegavüt oldugunu duydum aslı va mı ? Gız ana, mehgimede işe yarayodu, hiç sevinmedim bu tegavütlüğe, hani gaçuma işi filen olusa dediydim de…

Beni gayri İsmet’ten ayırmak o gada zor değil, ya İsmet’i öldümeli, ya da bana ölmek gerek.Ana, sen beni anamayan galiba.

Hesüde , deyince canım istedi. Üsdüne de gızarmış tereyağını dökdün mü ne sara içmesi !

Bölük de ağır bi daş galdudumudu geyreğim mi batdı, bilmeyon gaburgam ağrıyya.

Tokdura da gitmedim.Biliyon canım bekdü benim.Öyle ufak defek hasdalığa boşvörün,geçe nasılolsa.

Ana;

Aşağı bahçanın otunu gabalayı Ercepçüğ’e sat gitsin.Bi de o bahçayınan uğraşma.Nasılolsa bıza da yok yidürecek. Canıňı yolda mı buldun Allasen? Gıcıyı çok topla, bu yıl ayva çok biliyon ayva çok olunca gış da çok olu. Bigaç, çufalda çıra yardu, bi gış boyu yete sana.

Selam eder, ellerinden öperin. Allaha emanet ol gözel anam.

Oğlun Kẽmil

9

OGULCUĞUM

Mekdubuma başlayayken,sana çok gözel bi hevedis veriyin.İsmet’i,Nütfiye aplagınan istedük.Dedigün çıktı. Soru Şevket eksilik etmedi.Senin ảnacağın İsmet’i vediler. Şeherden goca bi kutu lokum aldım;bi terlik, bi de yaşmak deyeyken epey masruf etdük. Emme deydi,helal olsun! Gayınbuban olacak.Soru Şevket, oğlan esgerden izine gelince nişanlarını yapalım dedi.Gayınnan olacak Sĕniye gızın, ağzı va dili yok.Hiç bir çif laf etmedi.Sedece “Kĕmil’i severin,hayırlı olsun!” dedi.

Sen izine gelmeden gabı gacağı galaya vedim.Şeerde Galaycı Şındım deye biri va.Ona bırakdım gapları…

Şabap bi herif Galaycı Şındım.“Sen merak etme ana,iyi galaycuyundu,bu şeherde namım va benim.” Dedi.

Gapla galaydan gelince zahanları, sıra sıra sergene dizerin, zahanların ortasınada ayaklı tası godum mu ayru bi hava verü eve.

Evin ögündeki tata darabaları da temir etdürüyün, hiç bi noksanımız gamlasın. Bügez epey iş gördüm, yoruldum emme deydi. Allahdan Soru Şevket, hındı mındı edipde göynümü yormadı.

Geçen gece, senin gölbez alabekine çemkürmeye başladı.Hemen seyitdim, bide ne görüyün; öküzlerin afurunun altına girmiş, ala öküz de üsdüne basınca başlamış çemkürmeye. Ön sağ ayağı ecük asaya emme, iyi bişeycüğü yok.

Senin kinot pantulun dizleri esgidiydi ya, onuda Dellal Bazarı’nda Guyumcu Remzi’nin yanındaki Aşık Yorgansız Hakkının oğlu Terzi Hafız’a elettim dizlerine siverilik vurdudum bi görsen yeni gibi oldu. Gelince sanada terzi Dikrana bi dakım elbise dikdürelim. Gavuru iyi terzüdü deye metediyala.

Başga deyeceğim bi havadis yok, izine gelince her şeyi gonuşuruz.

Allaha emanet ol gal sağlıcakla.

Anan Hatce

[Tevfik]

bu gece bir yazar kazandıkta bloga yazıcaktın ümi bunları yukarıda günlük kısmı varya orada yaz bu köşe olmuş sen bilirsinde yine...bence esas yeri orası...cok teşekkürler yarısını yarın okucam hepsi süper cok güzel kırmadığın içinde teşekkürler..

[Ümit Vaysaloğlu]

Bi gün Gasdamonu Memet emmi Angarada gezeyken ganı acıkmış, lüküs bi lokantaya girivemiş. Lokantada bi masaya otumuş, sağına bakınmış soluna bakınmış kimse gelmeya, her neyse önündeki keğatta bişeyle yazayomuş. Bakmış bakmış hep deüşük deüşük şeyle yazıya, bi ara garson gelmiş. Buyrun efendim demiş. Bizim Memet emmi heh şindi ba bak, sizin burda ne yimekleri va baa sayıve hele demiş. Garson başlamış saymaya, tabi bizim Memet emmi hiç bişey anamaya, dinemiş dinemiş, bağa bak. Sen bana bi toğuk götü demiş. Garson buyrun demiş. Ya saa toğuk götü deyon demiş bizim Memet emmi. Garson gitmiş. Şef garsona, şefim şu masada bir beyefendi oturuyor, benden tavuk g.tü istedi demiş. Şef garson oğlum olurmu öyle şey. Sen anlamamışsındır. Dur ben bakarım şimdi demiş. Gelmiş Bizim Memet emminin masasına, efendim çocuk daha yeni, siparişinizi alamamış. Ne istemiştiniz. Bizim Memet emmi tebessüm ederekten olabilir, bağa bi toğuk götü demiş. Şef te bozulmuş. Çatıık arkadaş deyip arkasını dönmüş ve patrona gitmiş. Patrona durumu izah etmiş. Patron Memet emminin yanına gelmiş. Efendim. Özür dilerim. bir karışıklık olmuş. Ben bu lokantanın sahibiyim. Siparişinizi ben alayım demiş. Memet emmi de haklı, istediği bir tavuk. La hevle vela guvvete billahi ilhamt çekmiş bir derinden ve lokantanın sahibine lan gardaşım, zabahtan beri bi toğuk istedük. Hepinize dedik. Bide saa diyon emme bu son, geldi geldi, gelmezse gakıp gidiyon ben hee ona göre. Gardaş sen bağa bi toğuk götü.... Lokantanın sahibi de öfkelenmiş, bu adam bizimle dalga geçiyor galiba diye Fakat mutfağa gitmiş ve elemanlarına " şu adam bir tavuk götürün, ister tavuğu yesin ister g.tünü yesin," demiş.

Mayıs 3, 2012 Ümit Vaysaloğlu tarafından düzenlendi

[Ümit Vaysaloğlu]

bu gece bir yazar kazandıkta bloga yazıcaktın ümi bunları yukarıda günlük kısmı varya orada yaz bu köşe olmuş sen bilirsinde yine...bence esas yeri orası...cok teşekkürler yarısını yarın okucam hepsi süper cok güzel kırmadığın içinde teşekkürler..

Tevfik abi, senin güzel hatrın için bloga da yazardım da, Yakup konu aç dedi. Blog kültürü henüz oluşmadı dedi

Bak bir tane daha gönderdim.

[Yusuf Çavuş]

Sabah sabah çok iyi geldi

Çok güzel olmuş, eline emeğine sağlık.

[Onur K.]

Ümit eline sağlık

[Mert Erçetin]

Ümit eline sağlık çok güzeller

[Ümit Vaysaloğlu]

Teşekkür ederim. Esger mektupları bana ait değil, ancak çok ufak hataları dışında tamamen Kastamonu şivesi ile yazılmışlar. Yazan kimse kendisine çook teşekkür ediyorum.

Memet emminin fıkrası ise yaşanmış bir olay olduğu anlatılır, tabi bilemiyorum, ama ben bizim şivemize hoş güzel bir örnek oluşturduğunu düşünüyorum.

[Tevfik]

olsun ya.. buraya koy vala cok güzel oldu anlattıklarında fıkrada çok güzel keyif aldım kırmadıgın içinde teşekkürler..ayrıcana...

[Bekir B.]

Ümit sen neymişsin.....Emeğine sağlık.... :)

(neymişsin derken : yazım yeteneği)

[Ümit Vaysaloğlu]

Yok canım Bekir ebey, o senin teveccühün. Böğünden itiberen bi garar aldım, gayrık gendü şiveminen gonuşmaa çalışacayın tebi elimden geldüğü gada, dilim döndüğü gada....

Gonuşuyun mu Tafık ebey sen deyve hele

[Bekir B.]

Ümit yaa.... :P