''0'' Sıfır Araçta Rodaj Dönemi

[ferhat tezcan]

Arkadaşlar bu konuda her kafadan bir ses çıkıyor.Sorduğum bir çok tamirci ve ford artık yeni araçlarda motor rodajı olmadığını.Araçların alıştırılarak geldiği söyleniyor.Ama kullanım kitapçığında çok kısa olarak sadece ilk 1500 km de aracı fazla zorlamayınız yazıyor.

Buyrun fikirlerinizi alalım.

Benim şahsi fikrim artık motorlara rodaj gerekmediği yönünde

[Cem Boneval]

Çorbada benim de tuzum olsun...

Aslında tartışma var gibi görünse de hemen hemen aynı şeyler söyleniyor.

1. Önce tanımlama ile başlamak lazım: Rodaj yeni bir araçta yürüyen/hareketli aksamın birbirine uyum sağlaması ve işlevsel olarak tam performansa ulaşması için gerekli süreye verilen addır. Bu her araç için söz konusu bir durumdur, yeni montaj farklı parçaların sürtünme yüzeyleri, sıkışma ve genişleme/esneme alanları, hareket boşlukları, ısı değişimleri vb. pek çok faktörün optimize olması gerekir.
   
2. Rodaj sadece motor için değil, şanzıman, aks ve rot başları, rotiller, amortisörler, yaylar, lastikler, frenler, hatta cam ve kapılar için dahi geçerlidir.
   
3. Hal böyle olunca nasıl davranacağı çok net tanımlanamayan bir araçtan tam performans bekleyici bir tavır içerisinde olmak yanlıştır ve hem kullanıcı hem araç için zararlı olabilir.
   
4. Motor, bu sürecin hem performans hem de kullanım ömrüne olası etkileri nedeniyle özellikle önem taşır/ilgi çeker.
   
5. Güncel üretim teknolojilerinde üretimdeki tolerans payları ve montaj kusurları önemli ölçüde iyileştirilmiş olup, üreticiden üreticiye düzeyi değişmekle beraber detaylı son kontroller de yapılmaktadır. Bu nedenle "şu kadar süre şu kadar devri geçme, şü kadar zaman da şu kadar devir git" gibi ayrıntılı kullanım planları söz konusu olmamaktadır. Prensip motora aşırı yük bindiren ve yağlanmayı bozacak durumlardan kaçınmaktır. Söz gelimi soğukken devirli kullanmak, çok düşük devirli kullanmak, kırmızı bölgeye yakın devirlerde uzun süre seyretmek, düşük devirde gazı köklemek gibi.
   
6. Bu süre genelde 1000 mil/1500 km olarak üreticiler tarafından tavsiye edilmektedir. Bu süreyi 100.000 km veya daha fazlasına da ulaştırabilirsiniz, aracınız ve ikinci sahibi size müteşekkir kalır
   
7. Erken dönemde yağ değişiminin teorik faydası olsa da bunun pratiğe yansımasında elle tutulur bir kazanımdan bahsetmek bence kolay değildir, yani erken bir veya fazla ilave yağ ve filtre değişimi yapılırsa motor 200-300k, yapılmazsa 50-70k dayanır tarzı bir açıklama doğru olmaz. Kendimden ve çevremden biliyorum, en az 100k üzerinde erken yağ değişimi yapmamış onlarca araç var yakından bildiğim, hepsi de sorunsuz seyir halinde. İsterse her 1000 km'de bir yağ değiştirsin, motoru çalıştırır çalıştırmaz 6000 dd ile fırlayan bir arkadaşın aracından hayır gelmez, yani nasıl baktığın kadar nasıl kullandığın da ömür beklentisini etkiler. Titiz davranmak isteyene de engel olmamak lazım tabii, servislerde iş yapmalı.
   
8. Üretici rodaj ile ilgili pozisyonunu kullanım kılavuzunda belirleyerek hem kendi hem kullanıcı sorumluluğunu tanımlamıştır, okumak ve uygulamak gerekir.
   
9. Türkiye olumsuz kullanım koşullarına sahip olarak kabul edilmekte olup bakım aralıkları daha sık tanımlanmıştır, söz gelimi Almanya'da bakım aralığı her 20.000 km iken, bu ülkemizde 15.000 km'dir. Yani bakım aralıklarımızda bolca emniyet aralığı vardır.
   
10. Bundan sonra "Rodaj?" diyenlere de bu başlığın okutulması tavsiye edilmelidir.
    

[Çağlar Sertan KASIMOĞLU]

Motordaki hareketli parçaların birbirine alışması için rodaj vardı eski araçlarda.Fakat yeni teknolojilerle parçalar zaten birbirine alışmış gibi oluyor mikronluk hassasiyetlerle üretiliyor.Her ne kadar olursa olsun yine ufak bir rodaj var tabiki ama öyle 10.000 km falan değil.Lastiklerin alışması,hareketli parçaların alışması içinde 1000-2000 km yeterli diye düşünüyorum.

[Ümit Vaysaloğlu]

Kitaptaki bilgiler doğrultusunda ilk 1500 km aracınız ile ani gaza yüklenmelerine, ani frenlerden kaçının. Tabi mümkün olduğu kadar. İlk 1500 km sonunda araç sizin nasılsa. Şimdilik siz ona o da hayata alışsın. Fena olmaz değil mi?

Tabi motorlar rodajı tamamlanmış olarak geliyor bildiğim kadarı ile ama diğer mekanik aksam için aynı şeyin olduğunu sanmıyorum.

[oğuz mete]

daha önce de tartışıldı okumanız da fayda var..

[ilker kadılar]

siz yinede ilk kullanımda sakin kullanın teknoloji geliştikce rodaj süresi azalıyor. çok lüx araçlarda motor tamamen rodajlı çıkıyor diye duymuştum.

[Yakup Ç. A.]

siz yinede ilk kullanımda sakin kullanın teknoloji geliştikce rodaj süresi azalıyor. çok lüx araçlarda motor tamamen rodajlı çıkıyor diye duymuştum.

Tum ferrariler tek tek test ediliyor sonra teslim ediliyor. 3-5 tur degil tabi

Sent from my iPhone 4s using Tapatalk

Konumuza Gelirsek

[Kaan Yagizer]

motor ve aktarma organlarının rodajı yok ama yeni fren diskleri ve pabuçları ile lastikler için aynı şeyi söyleyemeyiz. lastiğin jantı tamamen kavraması ve hafiften topuk yapması için 500km yeterli (sonrasında rot - balans'a bakılırsa iyi olur) ilk günlerde sakin ve toleranslı gitmekte yarar var.

[Ogün Özemre]

Bence şehir efsanesi değil. Ve somut verilere dayanan birşey. Kısacası Cembo ile aynı fikirde değilim bu konuda.

Piston yukarı aşağı inerken hızı her devirde farklıdır. Ve krankta dairesel hareket sözkonusu olduğundan hiçbir zaman silindirin aynı noktasına tork uygulamaz. Dolayısı ile silindirin içindeki çizikler (ki bunlar yağ tutulması için üretici tarafından istenerek yapılmış olan çiziklerdir. Honlama diye geçer) homojen bir şekilde aşınmaz. Hiçbir motor sıfır tolerans ile üretilmiyor. İllaki farklılıklar var. Ve özellikle japonlarda bu farklılıklar minimize edilsede sıfıra inme şansı yok. Mikrometre ile bile tek tek silindirleri ölçseniz bile aynı ebatta sekman bulamayacağınızdan, hadi bulsanız bile sekmandaki yay efekti veren ve silindire doğru itme gücü uygulayan stres aynı olmadığı için herzaman mikron seviyesinde bile olsa silindirden geniş (genelde 5 mikron) sekman kullanılır. Dolayısı ile sıfır motorlarda sekman alışması durumu hala var.

Devirli kullanarak açmak ve devirsiz kullanarak açmak arasındaki fark şunlar aslında. Yukarıda da yazdığım gibi farklı devirlerde silindirin farklı yerinde aşınma daha farklı oluyor. Düşük devirde kullanılarak ilk aşınmasını tamamlamış motorlarda silindirin üst kısmı daha geç aşınırken yüksek devirde ilk aşınmasını gerçekleştiren motorlarda ise üst kısımlar daha çabuk aşınır. Bu aşınma yukarıda bahsettiğim silindirin iç cidarındaki çiziklerin silinmesi ve sekmanların ilk sıkılığının gitmesi anlamında. O çizikler giderken yerine çok küçük tanecikler halinde metal tozu bırakıyorlar. Zira bu çizikler içe kanal açılması şeklinde çizikler değiller. Kanal açılırken ekmeğin kıtırı gibi br görüntüye sahip dışa çıkan metal parçalar. Bunun yapılmasının amacı ise az evvel yazdığım gibi silindirin iç yüzeyinde yağ tutulması. Bu aşınma sonucunda o dışa çıkan ekmek kıtırları sekmanın sürtünmesi ile kopup yağa karışıyor. İşte bunun için firmalar ilk yağ değişimini öneriyor. örneğin Toyota bin km sonra yağ ve filitresini değiştiriyor.

Silindirin üst veya alt kısmında erken aşınması ne demektir? Motorun o devirlerde daha rahat çalışması demektir. Dolayısı ile devirli kullanılarak ilk aşınması gerçekleşmiş motorun yüksek devir performansı her zaman daha iyi. Bu bir realite. Ancak doğru olan ise tüm devir bandında homojen bir aşınmanın elde edilmesi. Bu sayede tüm devir bandında olması gereken verimi alırsınız ve doğal olarak bu da hem yakıt ekonomisine hemde performansa yansır. Tabi aynı zamanda motor ömrüne de yansır. Bunun için araç rodajdayken değişken devir aralıklarında kullanmanız tavsiye ediliyor.

Kısacası rodaj var. Fiziksel ve bilimsel karşılığı ve açıklaması da var. Bu nedenle ilk yağı 1000-3000 km arasında değiştirmekte fayda da var. He şunu savunabiliriz, "bu beni ne kadar ilgilendiriyor?" bu sizin arabanızı ne kadar kullanmayı düşündüğünüze göre değişir.Eğer araba ile 300-400 bin km leri görmek istiyorum diyorsanız buna harfiyen uymanızda fayda var. Yok ben arabayı 60-70 bine geldimi satarım diyor ve "benden sonrası tufan" mantalitesinde bir adamsanız abyı ilk aldığınız gün son sürat testi gerçekleştirebilirsiniz..

Daha söze gerek varmı sizce arkadaşlar

Forumumuzda her türlü bilgi mevcut

[Çağlar Sertan KASIMOĞLU]

Mertol abinin geçmişte yaptığı gayet açıklayıcı yoruma harfiyen katılarak bilgimin üstüne bilgide katıyorum.Fakat şöylede bir durum var yanlışsam düzeltin.Motorlar test için ilk hareketlerini incelemek için aşıntıyı incelemek için bize gelene kadar belirli bir testten geçiyor ve bildiğiniz aşırı zorlayarak,ekstrem durumları test ediyorlar fabrikada.Yani araçlar bize hiç kullanılmamış motorlu gelmiyor aslında.fabrikadan sonra nakliye araçlarına yükleme esnasında bayiye gelene kadar vs vs.. 25-50 km hareket ediyor.Ki bu nakliyeye bindirme indirme esnasında bayide yerleştirme esnasında son kontroller esnasında araca hayvan muamelesi yapıyorlar çok sert kullanıyorlar araçları.

Fren balatalarının diske alışması zaten o süreçte oluyor.Motorlar aşıtılma için üretildiği için 1000-2000 km gibi bir kullanmada tamamen yerine oturacak diye yorum getiriyorum.

[Ogün Özemre]

50 km dediğin Kartal-kavacık gidiş dönüş mesafesi Çağlar Bu mesafe boyunca sürekli bir zorlama söz konusu değil. Balata diske 50 km de alışmaz ki

[Çağlar Sertan KASIMOĞLU]

Balatalarımı değiştirdikten sonra 5 km gibi bir mesafede yaptığım mecburi frenlerle(yani trafiğin akışına göre yaptığım dur kalk yavaşla hareketleri) gerekli fren performası oluşuyor.Tabiki ilk frenlerde hiç his yok durmayacak gibi oluyor frene basmış gibi değilde motor freni gibi yavaşlıyor araba

[Ogün Özemre]

Fren tutmama durumu zaten olmaz ki ilk 1. km dede gerekli fren performansı oluşur. Ayrıca sen balatalarını değiştirdiğinde. Aşınmış / Alışmış bir fren diskine sahip oluyorsun. Normal kullanımda 3. Balata değişiminde disk değişirsin

Sıfır 2 parçanın birbirine alışma sürecindeki naziklik o parçaların ömrünü belirler bu 50 km ile olacak bişey değil. Süreklilik önemlidir

[Kaan Yagizer]

.Motorlar test için ilk hareketlerini incelemek için aşıntıyı incelemek için bize gelene kadar belirli bir testten geçiyor ve bildiğiniz aşırı zorlayarak,ekstrem durumları test ediyorlar fabrikada.Yani araçlar bize hiç kullanılmamış motorlu gelmiyor aslında.

doğrudur, motorlar montaj sonrası sehpada normal çalış, zorla,normal çalış temposunda (bilgisayar kontrollü) deneniyor. daha sonra (biraz da imalat hattındaki sıkışıklığa bağlı) yağı süzülüp değiştirildikten sonra (bu deneme sırasında 10w30 kullanılıyor) montaj hattına geri veriliyor (ama transaxe'ler çalıştırılmıyor ... onları imalatçıları mesela ZF veya Getrag çalıştırıp deniyor) kimi zaman da (özellikle üretim değiştiğinde) araç "sevkiyat" ibareli yağ ile gönderiliyor. servis teslimat öncesi kontrolleri yapıp sevkiyat yağını döküyor ve yerine 5w30 koyuyor (fox motorlarda 5w20) ve PDI sonrası bu şekilde teslim ediyor.

sonuçta Mertol'un dediği doğru ama Japon'lar için ... Ford'da çalıştırma - çapak toplama - yağ süzme prosesi ayrıca yapıldığından (yağ filtresi değişmiyor, aslında bu işlem yapıldığında yağ filtresinin de değişmesi lazım ama değiştirmiyorlar) 1.000km vs. bakımı yok. al arabanı, iyi günlerde kullan .. 15k veya 6 ay sonra gel deniyor. yani sizin dediğiniz de doğru ... söylemler arasında ki çelişki sadece üreticilerin proseslerinden kaynaklanıyor ... yani herkes haklı

ek/düzeltme: tabi burada sadece motor'dan bahsediyoruz. diğer aksamın alışması/çalışması için bir zaman toleranslı/sakin kullanım gerekiyor. zaten kullanıcı el kitaplarına 1.5ookm notunun konmasının sebebi de bu.

Mayıs 5, 2012 Kaan Yagizer tarafından düzenlendi

[ferhat tezcan]

Yani bu sonuçlara baktığımızda ford araçlar için servisin dediği gibi rodaj a gerek yok.Hatta amca oğlum sıfır polo aldı onada gerek yok demişler.Ve hatta yine diğer amcamın oğlum seat leon almıştı onada rodaj a gerek yok demişlerdi.

Sonuçta kaan bey in dediği gibi(sadece japon araçlar için)bu markaların 3 üde alman üretim.

[Mertol Kip]

Ben hala aynı noktadayım ve bunun japon ya da alman üretimi olması ile alakalı birşey de olmadığını düşünüyorum. Sonuçta piston içindeki ovalleşmenin çapakla falan alakası yok. O iş öyle tezgah üzeridne çalıştırmakla çözülebilecek bir konu da değil aslında. Dolayısı ile makul bir süre aracı tüm devir bandında abartmayacak şekilde dengeli oalrak kullanmakta fayda olduğunu, ve bu süreçte mümkünse yağ değişiminin orta/uzun vadede fayda getireceğini düşünüyorum.

Motorun yağ yakmasının iki nedeni var. Birincisi, süpap lastiklerinin sızdırması, ikincisi silindirin ovalleşmesi nedeni ile karterden yağın yanma odasına çıkması. İşte bu noktada eğer motorunuzun uzun ömürlü olmasını istiyorsanız rodaj sürecine dikkat etmeniz lazım. Zira motor parçalarının en sıkı olduğu dönem yeni toplandığı dönemdir. Motordaki parçaların biribirine alışmasından bahsediyorsak bu süreçte daha dikkatli olmanız lazım. Özellikle motor soğukken aşırı yük bindirmemeye çalışın. Aracı sadece belli bir devir bandında kullanmayın. Abartmayacak şekilde tüm devir bandını kullanın. Kompresyona bindirmeyin vs vs vs.. Eğer sizi maddi olarak yormayacaksa 1000-5000-10.000 inci km lerde yağını değiştirmenizde fayda var. İlk ve üçüncüde yani 1000 ve 10bin km lerdeki yağ değişiminde filitreyide değiştirin. Sonrasında normal bakım periyoduna uyarsınız. Zaten fordların benzinlilerinde yağ değişimi yanlış hatırlamıyorsam 20 bin km de bir olması lazım. Dolayısı ile dolayısı ile makul bir yağ değişim olmuş olur. Ama Ogün'ün alıntı yaptığı mesajımda d ayazdığım gibi eğer arabanızı 60-70 bin km falan kullanıp satacaksanız hiç bunlarla uğraşmayın. Alan adamda size duacı olsun. Bu yazdıklarımın sonucunu ancak 200 bin km civarında görebileceksiniz zaten.