Egzoz Basıncı, Tertibat Ve Boru Çapı

[Servet Ö.]

Motor hacmi, sıkıştırma oranı, beygir gücüne ve varsa başka etkenlere orantılı olarak turbolu araçlardaki egzoz sisteminin en iyi verim için nasıl uyarlandığını bilen, duyan, tecrübe edenlerden bilgilerini paylaşmalarını rica edeceğim.

Geyikten uzak bilgi dolu bir başlık! olması dileğiyle tabi.

[Mertcan Çelik]

Teorik Bilgi:

 

 

 

 

 

Tüm videoları izlesek bile net bir çıkarım yapabileceğimiz şüpheli bence. Videolar malesef ingilizce.

Bu arada tembel modumdayım bu videoları izlemedim ama diğer videolarında başarılı bilgilere denk gelmiştim.

[Cem Boneval]

Performans arttırma amaçlı sorduğunu düşünüyorum.

Prensipte kısıtlayıcı dört unsur var egzoz sisteminde:

1. Egzoz manifoldu: Her silindirin kanalı ortak boruya açılıp türbulansa neden olduğundan boşalmayı zorlaştırır, ki bu durumda işimize yaramıyor bu özellik.
2. Katalitik konvertör ya da DPF: Temizleme süreci için havayı filtre etmesi gerek ve bu da akımda yavaşlamaya neden olur.
3. Orta ve son susturucular: Genelde akım hızını çok olumsuz etkilemez, sesi emer niteliktedir, performansa katkısı sanıldığından azdır. 
4. Boru çap ve uzunluğu: Fabrika çıkışı üzerinde gelen en verimli çalışan ebaddır ve sanılanın aksine boruyu büyütmek psikolojik etki dışında performansa katkı sağlamaz.

Uygun boru çapı için motordan geçen hava akımının hesaplanması gerekir, normalde (devir x hacim)/2 gibi basit bir formülle bu bulunsa bile içine katılan yakıt miktarı ve ısı ile genleşme oranı katsayısı gibi muğlak parametreler bu basit hesabın duyarlılığını olumsuz etkiler, hele bir de işin içine turbo girmişse.

Bu durumda genelde HP başına akım olarak ifade edilen ve önceden hesaplanmış değerler kullanılır. 

Genelde 1 HP için egzoz atımı 0,062 m³/dakika esas alınır. 

Bu da 180 PS'de (EB için yazıyorum) 11,2 m³/dakika eder.

Genelde 1 cm² alanlı borunun yaklaşık 0,5 m³/dakika akıma izin verdiği düşünülürse bu akımı karşılamak için yaklaşık 5,4 cm çapında bir boru gerekecektir. Üstündekini ölçmedim ama yakındır.

Daha geniş boru kullanılması hava akımını olumsuz etkiler ve drenajı özellikle alt devirlerde düşürerek torku azaltır. Bunun bilinmesi önemli, çünkü genelde yanlış yapılır.

 

Tabii performans için esas yapılması gereken standart egzoz manifoldu yerine her silindir çıkışını ayrı bir boru ile 30-50 cm civarında uzağa taşıyan ve orada birleşen "headers" diye tabir edilen sistemin kullanılmasıdır.

Hazır "headers" bulmak kolay olmadığından ve yenisini yapmak da özellikle blokla bağlantı için standart manifolda boru kaynatmak, dört ayrı boruya yer bulmak vb. sorunlar nedeniyle zor olduğundan bu modifikasyon pek kullanılamıyor.

Katalitik konvertörü sökmek de performansta hissedilir artış sağlayacakken çevreye getireceği yük nedeniyle devre dışı bırakılması sakıncalı görülmeli...

 

Bilmem sorularına cevap oldu mu?

 

Tabii bizim atölye işi susturucuların ne kadar akım kısıtlayıcı olduğunu saptanak pek kolay değil. Bu nedenle egzoz ne kadar çok dayanırsa o kadar mutlu olacağım.

[Servet Ö.]

Bilmem sorularına cevap oldu mu?

 

Gayet oldu, teşekkür ederim. Ufak tefek hesap kitap yaparak rahat durmam gerektiğini anladım hatta.

 

Peki Cat-Back konvertörler hakkında ne düşünüyorsun abi? Bunlarda yine çevreye zararlı olacak mıdır? Okuduğum ürün detaylarında bazı ürünler için EU egzoz standartlarına uygundur diyor. Downpipe kadar olmasada benzer sonuçlar üretecek midir? Yani demem şu: ya yardan ya serden geçmeden var mı bu kaybı azaltmanın bir yolu?

[Cem Boneval]

Peki Cat-Back konvertörler hakkında ne düşünüyorsun abi? Bunlarda yine çevreye zararlı olacak mıdır? Okuduğum ürün detaylarında bazı ürünler için EU egzoz standartlarına uygundur diyor. Downpipe kadar olmasada benzer sonuçlar üretecek midir? Yani demem şu: ya yardan ya serden geçmeden var mı bu kaybı azaltmanın bir yolu?

Cat-back konvertör tabiri doğru değil, cat-back egzoz sistemi denilebilir, bu da konvertörün hemen arkasından tampona kadar bütün sistemi anlatır. Buradaki "cat" catalytic converter"in "cat"ı...

Konvertörü ya tümden çıkaracaksın, "downpipe", yani düz boru,  takacaksın ve çevreyi kirleteceksin, ki bu bireysel anlamda bakılırsa verdiği zararı abartıyorum diye algılanabilir, ama örnekler çoğaldıkça dünyanın gelecek nesillerini koruma adına sorumluluğumuzu yerine getirmemiş oluruz, ya da yüksek akımlı konvertör bulacaksın, bunlara da ulaşmak hem kolay değil hem ucuz değil. 

Bulduysan linkleri paylaş bakalım.

Haziran 13, 2014 Cem Boneval tarafından düzenlendi

[Burak B.]

Geçmişte bir M5 ede bu tarz bir uygulama yapılmıştı. Bu konu üzerinde biraz durabilirsin bence. Bende benzer meraklardayım da bu ara küçük bir misafir bekliyoz o geldikten sonra koyulucam işe.

Ayrıca headers ile ilgili ufak bir bilgi çapların giderek büyümesi lazım lakin bunun en verimlisi en kısa olanı.

[Servet Ö.]

Cat-back konvertör tabiri doğru değil, cat-back egzoz sistemi denilebilir, bu da konvertörün hemen arkasından tampona kadar bütün sistemi anlatır. Buradaki "cat" catalytic converter"in "cat"ı...

Konvertörü ya tümden çıkaracaksın, "downpipe", yani düz boru,  takacaksın ve çevreyi kirleteceksin, ki bu bireysel anlamda bakılırsa verdiği zararı abartıyorum diye algılanabilir, ama örnekler çoğaldıkça dünyanın gelecek nesillerini koruma adına sorumluluğumuzu yerine getirmemiş oluruz, ya da yüksek akımlı konvertör bulacaksın, bunlara da ulaşmak hem kolay değil hem ucuz değil. 

Bulduysan linkleri paylaş bakalım.

 

Ok ben olayı yanlış anlamışım. Derdimin kesinlikle performans kazanımı için havayı daha çok kirletmek olmadığını tahmin etmişsindir zaten.

 

Bulduklarım ST ye uyan Sports Cat'ler EB lere uyup uymadığı konusunda bir fikrim yok:

http://www.pumaspeed.com/product-Milltek-Sport-Focus-ST-250-Hi-Flow-Sport-Cat-200-cell_15591.jsp

http://www.hjs-tuning.de/en/3/118/0/seite_1/Products/Catalysts/ECE_Homologation/Ford_Focus/ford_focus.html?katalogadded=1

Görünüşte fiziksel yapı olarak aynılar.

 

ST

 

 

 

EB

[Ozan Kar]

Ok ben olayı yanlış anlamışım. Derdimin kesinlikle performans kazanımı için havayı daha çok kirletmek olmadığını tahmin etmişsindir zaten.

 

Bulduklarım ST ye uyan Sports Cat'ler EB lere uyup uymadığı konusunda bir fikrim yok:

http://www.pumaspeed.com/product-Milltek-Sport-Focus-ST-250-Hi-Flow-Sport-Cat-200-cell_15591.jsp

http://www.hjs-tuning.de/en/3/118/0/seite_1/Products/Catalysts/ECE_Homologation/Ford_Focus/ford_focus.html?katalogadded=1

Merak ettim ciddi ciddi 3000tl bunlara vermeyi planlıyor musun abi? Yoksa merak/sistemi öğrenmekmek vs mi amacın?

[Cem Boneval]

Ayrıca headers ile ilgili ufak bir bilgi çapların giderek büyümesi lazım lakin bunun en verimlisi en kısa olanı.

Headers sistemleri 4 - 2 -1 veya 4 - 1 olabilir, mesafe olarak da 30 cm bağımsız gitmesi gerekli ve yeterli, yani en kısa olanı dersek standart manifoldun günahı kalmaz.

Borular birleştiğinde genelde birleşen boru çapı gelen borunun çapının 1,3 katı ya da alan olarak 1,75 katı olmalı. 

[Servet Ö.]

Merak ettim ciddi ciddi 3000tl bunlara vermeyi planlıyor musun abi? Yoksa merak/sistemi öğrenmekmek vs mi amacın?

Tabiki 3000TL ona verecek param yok. Hem öğrenmek istiyorum hemde belki ucuz ama efektif birşey yakalarsam bilinçli olarak almak istiyorum.

Şayet benim hayatıma 3000TL edecek bir fayda katmayacak

[İbrahim Dikmen]

Egzoz çapının büyüklüğü back-pressure denen, egzoz geri basıncını etkiler. Egzoz geri basıncı yüksek olursa, egzoz zamanında silindir içinde yanmış gazların bir kısmı kalır, emme zamanında silindir hacmi kadar temiz hava alınamaz ve verim düşer. Bu sebeple egzoz basıncını düşük tutmak performansı iyileştirir.

 

Tabiki performans iyileşirken bazı şeyler kötüleşiyor:

-Bunlardan ilki, artan egzoz çapına karşılık düşen egzoz geri basıncı sebebiyle silindire maksimum miktarda temiz hava alınması sonucunda silindir içerisindeki hava kütlesi artar (sıcak egzoz gazının yoğunluğu, temiz soğuk havadan daha azdır) ve silindir içi basınçların limitlerin üzerine çıkmasına sebep olur. Motoru kırmak istemezsiniz.

-İkincisi, FSI tarzı fakir yakıt/hava karışımı ile çalışan motorlarda silindir içerisinde bir miktar egzoz gazının kalması istenir ki emisyonlar düşsün. Egzoz çapı artarsa istenen miktarda egzoz silindir içinde kalmaz ve emisyonlar artar.

-Üçüncüsü, EGR'lı dizel motorlarda EGR gazının emme manifolduna doğru akabilmesi için yüksek egzoz basıncına ihtiyaç duyulur. Eğer egzoz geri basıncı düşerse egzoz'dan emme manifolduna değil, tam tersi yönde akış oluşacağı için EGR valfi kapanır ve emisyonlar artar.

 

Turbolu motorlarda denkleme turbonun verimli çalıştığı aralıklar dışına çıkacağı da dahil oluyor.