Jump to content
2019 Temmuz ve 2023 Mart arası tüm içerik ve üyelikler silinmiştir. Lütfen yeniden kayıt yapınız ×
  • Hoş Geldiniz!

    Tüm özelliklerine erişmek için şimdi kaydolun. Kayıt yaptırdıktan sonra, konu açabilir, konuları yanıtlayabilir, kullanıcıların mesajlarını beğenebilir, özel mesaj yollayabilirsiniz.

    Kayıt olduktan sonra bu mesaj silinecektir.

Awd Nedir?


Kaan Yagizer

Önerilen Mesajlar

Arada sırada bu konu dile getiriliyor. Dilim döndüğünce AWD nedir? 4WD nedir anlatmaya çalışayım, çalışayım ki konu yeniden açıldığında referans verebilelim.

 

Malumunuz arabalardan konuşulduğu ortamlarda bir -dörtçeker- başlığı er ya da geç açılır. Kısaca dörtçeker deniyor olsa da aslında bu terim kısalığının ötesinde anlamlar taşır. Dörtçeker dendiğinde aslında 4WD veya 4x4 yani daimi olarak dört lastikten tahrikli sistemler hedefleniyor olsa da genel kanının tersine günümüzde piyasada ki araçların çoğu 4WD değil, AWD'dir.

 

Peki AWD nedir? 4WD nedir? Bunlar yenir mi? Koynunuza alınıp sevilir mi? ...belki de en iyisi bu sistemlere tek-tek bakmaktır.

 

4WD veya 4x4 nedir?

 

4WD araç temelde offroad denen arazi koşullarında kullanılmak üzere tasarlanmış/yapılmıştır. İlk başlarda (Willys Jeep'te olduğu gibi) daimi 4 çeker olan bu araçlar şimdilerde (genelde elektrikli) bağlama seçeneği ile piyasaya çıkmaktadır. Yani araç siz aksini emretmediğiniz sürece önden veya arkadan 2x olarak yola çıkmakta, siz 4x4 seçeneğini aktif ettiğinizde de 4 çeker haline dönüşmektedir. 

 

Neden?

 

Çünkü bir 4x4 çok miktarda aktarma parçasından (en az iki adet şaft, bunlardan biri büyük ihtimal ile mafsallı ... üç diferansiyel .. bir değişken hızlı şanzuman) oluşur ve koşullar gerektirmediği sürece 4x4 kullanımı aynı zamanda erken yıpranma + gereksiz yakıt sarfiyatı anlamına gelir.

 

Yol çamura dönüştüğünde, normal bir aracın üstesinden gelemeyeceği koşullar ile karşılaştığınızda durur (..veya hızınızı azaltır, ama bence durun) aracı 4 çeker'e bağlar ve paŞalar gibi yolunuza devam edersiniz.  Sistemin doğası gereği bir tek tekerleğiniz gücü yere verebilecek durumda olsa dahi araç devinimsiz kalmaz, işinize gücünüze bakarsınız.

 

Avantajlar nedir peki?

- Offroad koşullarında iyi çekiş

- Kendisini ispat etmiş, oturmuş teknoloji

- Yolda kalan araçların yanından geçip gitmenin verdiği ego tatmini

 

...peki ya dezavantajlar?

- Araca haybeden ağırlık eklersiniz

- Yakıt tüketiminiz bir Airbus ile karşılaştırılır

- 4x4 almak için epey bir fark ödersiniz

- Aracın aktarma sistemi karmaşıktır

 

Peki ya AWD?

 

AWD görece yeni bir kavramdır. 4WD'nin eksiklerini gidermek, en azından minimize etmek için yaratılmış bir sistemdir. Dörtçeker'in avantajlarını yaşamak isteyen ama 4WD'nin karmaşıklığı ve yakıt tüketiminden gözü korkanlar için geliştirilmiştir.

 

AWD kabaca şu şekilde çalışır.  Başlangıçta AWD aynı dedesi 4WD gibi 2çeker yani 2x'tir. Yol koşulları bozulduğunda o da 4X4'e geçer ama bunu klasik 4WD'nin aksine -aracı durdur, 4x'e bağla, devam et- şeklinde değil de sensörlerin yardımı ile ön%80-arka%20 gibi yapar (yol koşulları değişirse bu oran ön%60arka%40 noktasına dek otomatik olarak ayarlanır) 

 

Ancak 4WD'nin aksine AWD'de kilitli diferansiyel/orta diferansiyel yoktur. Yani bir AWD'yi çamura batırırsanız şişman kadın şarkı söylemeye başlar ve yanınızdan geçen 4WD'ye -abi be, bi el atsana beee- dersiniz. 

 

Kabaca 4WD offroad kovboyları için, AWD ise asfalt severler için geliştirilmiştir.

 

Awd'nin İyi yönleri nedir?

- Kötü yol koşullarında teknolojisi ile iyi yol tutuşu - çekiş sağlar

- 4WD'ye göre daha az sorun/bakım masrafı + daha az yakıt tüketimi vaad eder.

- Az sayıda mekanik parçadan oluşur, yani aktarmadan sorun çıkma olasılığı daha azdır.

 

...ya kötü yönleri?

- Ciddi offroad kullanımı için uygun değildir. 

- 4WD'ye göre az yakıyor olsa da tüketimi bir binek aracın epey üzerindedir.

- Ucuz bir teknoloji değildir.

 

Üreticiler bu gün spor araçlarda bile ( Porsche - Lambo vs.) AWD'yi tercih ediyor. AWD'ler ıslak - buzlu yollarda bariz olarak daha iyi performans veriyor, özellikle virajlarda AWD ideal çizgiyi koruyabiliyorken arkanızdan gelen 2x asfalta -ahkeşkebendeawdseçeneğineparayıyığsaydımamasonpişmalıkfaydagetirmezkineyseeşşedü- yazabiliyor.

 

İşin dibine bakarsanız çoğumuz gibi şehirde yaşıyor, kırsala pek sık çıkmıyor (ender) ve iyi yol tutan + görece daha az (en azından katlanılabilir) tüketim değerleri veren bir teknoloji arıyorsanız o zaman cevap AWD

 

... yok ben dağa'da çıkarım, bayıra da... kodumu oturturum, gerekirse komşunun ağacına zincir takar kökünden sökerim tieyt! diyorsanız da o zaman 4WD'ye yöneleceksiniz. 

 

Umarım AWD ve 4WD kavramları hakkında biraz netleşmişizdir.  :) 

 

  • Beğen 17
Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Ek yapalım.

 

AWD'li Ford'lar;

Kuga

1.5 Ecoboost - AWD Otomatik

2.0 Tdci - AWD PowerShift

Fazlası: 

 

Mondeo

2.0 Tdci - AWD Manuel & PowerShift

Fazlası: 

 

S-Max*

1.5 Ecoboost - AWD Manuel

2.0 Tdci - AWD Manuel & PowerShift

Fazlası: 

 

Edge*

2.0 Tdci - AWD Manuel & PowerShift

Fazlası: 

 

4X4'lü Ford'lar

Ranger

2.2L Tdci 4x4 Manuel & Otomatik

3.2L Tdci 4x4 Otomatik

 

PowerShift: Çift kavrama'lı otomatik

*: Fazlası olabilir net bilgi yok.

  • Beğen 2
Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

@Kaan Yagizer,  Çok güzel bir anlatım olmuş. Ancak diferansiyel kilidini merak edenler olabilir. Arazide büyük farklar yaratıyor da benim anlatma yeteneğim yok. Off road biraz ego tatmini aslında. Vur kendini dağlara taşlara sinir stres ego hiçbir şey kalmıyor. Herkes off road yapsın mutlaka.  :kıhkıh:  

  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Doğrudur :)

 

...pekala AWD'de yok dediğimiz diferansiyel kilidinden biraz söz edelim o zaman. 

 

Adı üzerinden diferansiyel yani farklılık kilidi :) daha doğrusu farklılığa karşı kilit. AWD'lerde bu yok, o nedenle kuZu'yu bir yere saplandın mı radyo'da "nerede trak, orada bırak" çalar demeye getirmiştim. (bkn.servet değerindeki AWD'yi bataktan çıkarmak için köy kahvesinde traktör arayan plaza çalışanı) zaten 4WD ile AWD arasındaki en temel farklardan biri de diferansiyel kilitleri.

 

Farkındaysanız kilidi değil, kilitleri diyorum çünkü saygıdeğer bir 4x4'te genelde üç adet diferansiyel kilidi olur... ön / orta ve arka ... ön ve arka kilitler sağ ve sol tekerleklerin kayma oranlarını kontrol ederken orta kilit ön ve arkanın arasındaki farklılığı imal edildiği tolerans değerleri içinde giderir.

 

Sistemin teknik çalışmasını, ayna mahrutiyi, kayma oranlarını vs. anlatıp kafanızı şişirmeyeceğim. 

 

Gerçek hayat örneği ile anlatmak çok daha kolay.

 

... diyelim ki iki arkadaş kol kola yürüyorsunuz, köşeyi döneceksiniz. İkiniz de aynı tempoda adım atmayı sürdürürseniz ya kol kol pozisyonunuz bozulur, ya da kendinizi yolun ortasında bulup arkadan gelen belediye otobüsü tarafınca ançuez edilirsiniz. 

 

Bu durumda köşeyi nasıl dönersiniz peki? (parasal anlamda değil..)

 

...içeride olan arkadaş daha yavaş adım atarken dışarıda olan bilader biraz daha hızlanır ve de çiçek gibi köşeyi dönersiniz.  bu işi organize eden hemen arkanızdan gelen ve kollarını arkadan boynunuza dolamış olan üçüncü arkadaşınızdır. O sağdaki (iç) arkadaşın boynunu azıcık çeker ve soldaki (dışarıdaki) arkadaşı da sırtından iter. 

 

bu ön diferansiyel kilidiydi ... arka da durum biraz daha farklıdır.

 

arkadan gelen grubun gözü öndeki gruptadır. (iyi disiplin işte böyle bir şey) onları takip eder ve tam köşeye geldiklerinde aynı öndeki grup gibi köşeyi dönerler. Peki bunu nasıl yaparlar? çünkü öndeki üçlü grupla arkadaki üçlü grubun arasında bir arkadaş daha vardır (orta diferansiyel) ve o bir eli ile öndeki grubun üçüncü kişisini (ön diferansiyel) tutarken, diğer eli ile de arkadaki grubun arkasında / ortasında bulunan üçüncü kişiyi (arka diferansiyel) tutmaktadır. 

 

ortaki arkadaş orkestranın şefi, bir anlamda grubun lideridir ....

 

Ortadaki arkadaşın kolları şaftlar, sağ ve soldaki arkadaşlar tekerlekler ve ön + arka grubun üçüncü kişilerini de ön+arka diferansiyeller olarak gözünüzde canlandırırsanız işte size 4x4'ün aktarma sistemi (...karışıktır demiştim ... dimi?) 

 

.. bu normal ilerleme durumu. Peki ya olay farklılaşırsa?

 

Tabi bu arkadaşların atılan her adımı, grubun yokuş aşağı - yokuş yukarı pozisyonunu - yaptıkları hızı - dış hava ısısından tutun - arkadaşların ayaklarının kaymaya başlayıp başlamadıklarını elektronik olarak kontrol edip (dakikada 7,000+ ölçüm) birbirlerine ve çekiş kontrol ünitesine haber verdiklerini söylemek lazım.

 

Yürüyen arkadaşlardan biri diyelim ki kaydı ... sistem gereği hemen başlıyor bağırmaya.

 

- Abey...abey ... ayağım yere basmıyo ki!

 

Hangi arkadaş kaydı ise hemen onun taraftaki (ön-arka) diferansiyel devreye giriyor ve önce kayan arkadaşı sakinleştirip (devri kesip) arkasından diğer kanka'lara haber veriyor.

 

- Biladerler sağ arkadaki Süleyman cofladı, haberiniz olsun ... siz abanın azıcık.

 

O an sağ arka tekerlek (Süleyman) debelenmeyi kesmiştir. Çünkü arka diferansiyel (ilyas) onu teskin etmiş ve boynunu sıkmaktadır. Zorlukla nefes alan Süleyman tepinirse İlyas'ın onu iyice boğacağını bildiğinden mum gibi durur. İlyas bir yandan süleymanı hafiften boğazlarken diğer yandan sol arkadaki Muhittin'in ensesine şaplak atmaktadır.

 

- Aban leyn, Süleyman tırt çıktı ... aban koçum, aslansın sen.

 

Orta diferansiyel (Corç) İlyas'a kaş göz yapmakta, bir yandan da ön diferansiyel İbraam'a ne yapıyor diye bakmaktadır. 

 

Süleyman durur, Muhittin abanır ... Corç onları koordine eder, İbraam ön tarafta düzenin bozulmasını engeller ve Süleyman yeniden yere basar.

 

- Ahanda! Ayağım yere değidi be!....

 

Corç başını sallayıp tamam der (durumu kontrol edip Süleyman'ın yalan söylemediğini görmüştür) İlyas onu boğazlamayı bırakınca Süleyman yeniden yürümeye başlar. Muhittin abanmayı bırakır, İbraam ön tarafta rahatlar ve grubumuz yola devam eder.

 

Ön ve/veya arka fark etmez ... gruptan bir tekinin bile ayağı yere sağlam basıyorsa bütün grubu düştüğü bataktan / çukurdan vs. çıkarır (en azından teorik olarak) işte 4WD sistemi böyle çalışır ve de diferansiyel kilitleri bu işe yarar.

 

...isteyen olursa daha teknik olabiliriz (tabi ki) ama işin özünü sanırım kavradınız. 

Kaan Yagizer tarafından düzenlendi
  • Beğen 6
Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Normalde bu denli uzun yazılarda atlaya atlaya yada sadece gözüme takılan kelimeleri okurum ancak Kaan abi yazınca "bitmesin, daha yok mu yav" diyerekten tek solukta okuyorum. Eline, yüreğine, bilgine sağlık abi

Semih G. tarafından düzenlendi
  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Hesap oluşturun veya yorum yazmak için oturum açın

Yorum yapmak için üye olmanız gerekiyor

Hesap oluştur

Hesap oluşturmak ve bize katılmak çok kolay.

Hesap Oluştur

Giriş yap

Zaten bir hesabınız var mı? Buradan giriş yapın.

Giriş Yap
×
×
  • Yeni Oluştur...

Önemli Bilgi

Bu siteyi kullanarak, forum Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.